maandag 12 augustus 2019

kasteel = taalontwikkeling

Zomervakantie, wéken thuis met de kinderen. Hoe houd je dit leuk en gezellig voor jezelf, je partner en de kinderen?
Navraag bij vrienden en collega's met kinderen levert verschillende visies op vakantie vieren op. De één heeft vakantie als de kinderen het naar de zin hebben, de ander geeft aan dat de kinderen maar met het programma van de ouders mee moeten, want het is tenslotte óók jouw vakantie.


Autobingo
Wij besluiten, zoals vaak bij ons, tot een middenweg. We vertrekken voor twee weken naar de Achterhoek. De achterbank houden we zoet met luisterboeken, ik zie ik zie wat jij niet ziet, en autobingo. (zie voor meer spelletjestips mijn eerdere blog), na ruim een uur rijden zijn we er al.
Ik las ergens (sorry weet de bron niet meer) een leuke tip om de reistijd inzichtelijk te maken voor kinderen. De trip duurt van je tenen tot je haar. Je rijdt de straat uit en bent bij je kleine teen. Halverwege ben je bij je billen, een kwartier voor tijd ben je bij je mond, bij je neus, oren, ogen - kun je de bestemming al ruiken/horen/zien??, dan je voorhoofd en je haar. Nog 1 minuut tot het topje van je hoofd! We zijn er!!



                                                                    Speeltuindagen
De eerste dagen vermaken we ons rondom het vakantiehuisje met huttenbouwen, eikeltjessoep maken, we lopen een kabouterpad in het bos en we gaan zwemmen in het pierenbad. Een fietstocht leek een super leuk idee maar dochter vroeg na 20 km of er een filmpje op mocht... Dan maar weer een speeltuin opzoeken. Maar na drie speeltuindagen zijn wij (de kinderen uiteraard niet), de speeltuinbankjes wel zat. Tijd voor wat cultuur. We maken een autorit waarbij de kinderen wakker worden in Duitsland. Ze zoeken vanaf de achterbank de verschillen met Nederland en we komen bij een kasteel. De rondleiding van 15 uur redden we net niet meer en we moeten een uur wachten tot de volgende van start gaat. We vragen nog of we zelf rond mogen lopen in het kasteel maar dat is niet de bedoeling.  Vooruit,  schouders er onder, wij wilden graag cultuur en historie, dan gaan we daar ook voor. We vermaken ons met rondlopen door de tuin, het zoeken naar de prinses achter de ramen (helemaal links, rechts, in het midden, het kleinste raam, dat driehoekige raam?) en bedenken welke kamers er allemaal achter de ramen zouden zitten (de woonkamer, het toilet, de badkamer, de torenkamer, de garage - of hoe heet een ruimte voor de koets?)

Saaie schilderijen
De rondleiding begint, met een lijzige zachte stem vertelt een oudere dame in het Duits uitgebreid
over de oorsprong van het kasteel. Zoon haakt meteen af en begint rond te rennen door de bibliotheek. Twee dames stoten elkaar aan en rollen nog net niet met hun ogen. Maar je hoort ze denken: Wat moeten die kinderen hier in een kasteel??? Ga toch met ze naar een speeltuin!
Tijd voor wat actie van onze kant. We besluiten Ik zie ik zie wat jij niet ziet weer eens op te starten. Het werkt, de kinderen doen enthousiast mee. Al wordt er soms nog hard gegild: 'Groen = dat rare kleed op de muur??'  
Dan komt er een grote zaal met schilderijen. De dame van de rondleiding gaat op een stoeltje zitten met haar armen over elkaar. Het is blijkbaar de bedoeling dat we hier even blijven. De schilderijen staan netjes opgesteld in lange rijen. Enorm uitnodigend om keihard door heen te rennen natuurlijk. Ik schud weer een spelletje uit mijn mouw. Om de beurt geef ik de kinderen een woord / afbeelding die ze moeten zoeken. Voor de peuter: zoek een paard/boot/schaap. Voor de kleuter: Zoek een viool/bestek/kruimels. Ook de rekenbegrippen (zie eerder blog) waren hier weer leuk om te oefenen: zoek het schilderij met de meeste schapen, zoek een schilderij zonder boten, zoek een man onder een boom, zoek een kind met hetzelfde haar als jij.
De rondleiding duurde een uur en we zijn het zonder kleerscheuren doorgekomen. Morgen maar weer een speeltuin zoeken...


donderdag 25 juli 2019

leren fietsen = taalontwikkeling

Naar links, nee niet rechts, andere links! Remmen!
Kom maar aan mijn binnenkant.
Jij moet wachten, want die fietser heeft voorrang!
Pas op, tegenligger!
Niet te dicht langs de stoeprand.
Rustig fietsen bij de drempel.
Doortrappen!

Hoeveel woorden die je als volwassene dagelijks denkt als je door de wijk fietst, hoort een vier-/vijf-jarige hier voor het eerst?
Links / rechts, binnenkant, voorrang, tegenligger, de stoeprand, de drempel, de trappers. 

Aan de kant daar komt de peuter
De motoriek om te kunnen fietsen is al behoorlijk pittig. Je hebt aardige beenspieren nodig, je moet je evenwicht kunnen bewaren,  iets anders doen met je armen dan met je benen, tijdig kunnen remmen, vooruit kijken. Dan zijn er onderweg ook nog allerlei obstakels en andere weggebruikers waar je rekening mee moet houden én dus allerlei nieuwe woorden waar je nog nooit van hebt gehoord. Of hoogstens toen je twee was en te dicht bij de stoeprand kwam en je gewaarschuwd werd. Maar als peuter was de weg van jou, je hoefde met niemand rekening te houden. Je kwam aan op je loopfiets/driewieler en iedereen sprong voor je aan de kant, mét een glimlach!

Tong uit de mond
Als kleuter heb je al wat minder aanzien. Je kunt net fietsen, tong uit je mond en je slingert nog een beetje over de weg. Erg snel gaat het ook niet.
Bij het leren fietsen hoort dus ook een stuk woordenschat, hierdoor kun je je spoeler door het verkeer heen bewegen.

Er zijn natuurlijk ook genoeg leuke boeken waarin het leren fietsen 'theoretisch' aangeboden kan worden, daarna... klaar voor de praktijk!

Bobbi leert fietsen

Tingeling ik leer fietsen, verhaal inclusief hard huilen, niet willen en toch doorzetten.

Mijn favoriete illustratrice Charlotte Dematons heeft ook super grappig een boek geschreven, niet zozeer over leren fietsen maar wel over een fiets die gestolen wordt. Fiets

 fiets




zaterdag 15 juni 2019

frustratie = taalontwikkeling

Frustratie
Het lijkt bij iedereen allemaal maar vanzelf te gaan. Baby's worden geboren, eten en drinken alles, ze rollen soepel om, tijgeren, kruipen en voor je het weet staan staan ze te swingen voor de tv, lopen ze naar het kastje met de koekjes en als vanzelf kletsen ze je de oren van het hoofd.
Toch gaat het niet zo vanzelf als het lijkt. Zonder een uitdagende stimulerende omgeving gebeurt er namelijk niet zo veel, of vertraagt.

Pen
Als je een baby in een box/wipstoel/kinderstoel zet met speeltjes om zich heen is het heerlijk voor hem om lekker  rug of buik te blijven liggen. Hij grijpt ergens naar toe en per ongeluk heeft hij die leuke rammelaar in z'n handen om lekker op te sabbelen en is weer een tijdje zoet.
'Mandje met luiers omgooien is heus wel uitdagend hoor mam.'

Het is een ander verhaal als je op de grond wordt gelegd en het speeltje is nét buiten je bereik. Je ziet dan vaak dat de baby gefrustreerd raakt, soms met huilen tot gevolg. Ah zielig! Of toch ook nuttig? Enige frustratie zorgt namelijk voor ontwikkeling! Doordat de baby het speeltje graag wil, gaat hij er voor zorgen dat hij er bij kan. Hij zet z'n teentjes tegen de bank en zet zich af. Of hij reikt er naar met z'n arm, rolt van ellende om, maar komt wel een stukje dichterbij zijn doel!
Dochter vond speeltjes die iets verder weg lagen niet zo interessant. Ze bleef gerust lekker op haar buik om zich heen kijken op het kleed. Totdat er een keer een pen op de grond viel. Ineens strekte ze beide armen voor zich uit en trok zichzelf naar de pen. Jippie!!! Ik kan tijgeren!
Het moment om zelf ook van de bank te komen en de pen weer iets verder weg te leggen.

Etenstijd
KleintjesBij het leren eten gaat het ook zo. In Nederland is het advies om vanaf 4-5 maanden je kind te laten oefen met wat hapjes groente, dit naast moedermelk/poedermelk. Vanaf 6 maanden heeft je baby meer vitamines en mineralen nodig. Onder andere ijzer (vraag bij het consultatie-bureau naar de nieuwste inzichten), dit haalt hij niet voldoende uit alleen maar melk. Vanaf 8 maanden is het belangrijk dat je baby oefent met kauwen en andere structuren leert eten. Door te kauwen op brood(korsten), stukjes aardappel en verschillende soorten groente en fruit ontwikkelt je kind sterke mond- en tongspieren. Pureren is dus alleen in het begin nuttig zodat je kind wat hapjes oefent. Al snel kun je over gaan op prakken. Sterke mond- en tongspieren zijn nodig om goed te leren praten. Als tijdens eten en drinken de mond- en tongspieren niet goed bewegen is er kans op problemen bij de vorming van spraakklanken. Bij het spreken worden immers dezelfde spieren gebruikt als bij eten en drinken.
Je baby trekt zeer waarschijnlijk een vies gezicht bij het eerste hapje, lijkt niks te lusten doordat hij het lepeltje weer met zijn tong naar buiten duwt en of eten weer naar buiten duwt. Dit betekent echter niet dat hij het niet lust! Dit hoort bij de normale ontwikkeling van het leren afhappen van een lepeltje. Het is een natuurlijk reflex en het beschermt hem van het doorslikken van al te grote stukken. Ook hierbij is frustratie nuttig. Je baby heeft honger, probeert nieuwe smaken en structuren en de reflexen verplaatsen zich op natuurlijke wijze steeds verder naar achter (daar waar wij ook ons kokhals reflex hebben). Als je dit niet stimuleert blijft het kokhals reflex vooraan in de mond en weigert het kind eten. Met eet-en drinkproblemen op latere leeftijd tot gevolg.


Boekentip voor als je borstvoeding geeft: Eten voor de Kleintjes  (wordt de Rapley-methode ook in uitgelegd)
Boekentips voor verschillende lekkere hapjes:
Opperdepop                              ChicksLoveFood                   Easy Peasy
opperdepop      Chickslovefood     easy




Ober van je kind
Ook de taalontwikkeling gaat niet vanzelf. Tijdens het eten vraag je wat je dreumes op zijn brood wil. Hij zegt 'éuh' / 'die' en jij weet meteen dat hij kaas bedoelt. Door hem meteen de boterham met kaas te geven heb je een tevreden dreumes, ook wat waard, maar er is zo geen stimulatie of uitdaging om wél kaas te gaan zeggen.
Je bent geen ober van je kind (kleinkind, leerling, cliënt), maar het kind is de ober. Hij kan iets bij jou bestellen door het te zeggen. Door af te wachten wat je kind kiest op zijn brood lok je hem uit om met je te gaan communiceren. Dit kan in het begin ook een gebaar zijn als je hem dit aangeleerd hebt (zie blog over gebaren: https://taalontwikkeling.blogspot.com/2018/06/gebaren-taalontwikkeling.html)

Keuzestress
Je kunt het kind ook een keuze geven. Wil je worst of kaas op je brood? Het woordje worst zal je kind nog moeilijk vinden om uit te spreken. "Wos" is dan natuurlijk ook goed! Het gaat er om dat je kind communiceert en dat jij een reactie kunt geven. Door de taal steeds een beetje meer uit te breiden en moeilijk te maken leert je kind steeds beter communiceren.
Neem niet te snel genoegen met een antwoord, vraag door  en daag uit!


Uiteraard is dit voor elk kind anders, soms zijn er andere factoren waardoor de ontwikkeling stagneert. Zoek in dat geval naar passende hulp van een deskundige. 
Motoriek: kinderfysiotherapeut, kinderoefentherapeut.
Spraak-taalontwikkeling: logopedist, Audiologisch Centrum
Sociaal-emotionele ontwikkeling: kinderpsycholoog, speltherapeut.
Of vraag het na bij je huisarts of consultatie-bureau arts



zondag 14 april 2019

To speen or not to speen...

To speen or not to speen?
Eén ding wist ik zeker, als ik ooit kinderen zou krijgen dan stop ik in géén geval een speen in mijn, ongetwijfeld, prachtige baby. 
Als logopedist heb ik in de vrije vestiging vele kinderen behandeld die duimzuigen of langdurig op een speen zuigen (tevens duim-, vingerzuigen, langdurig fles-/tuitbeker gebruik etc). Ook gaf ik regelmatig presentaties aan leerkrachten en pedagogisch medewerkers waarbij het thema speen zuigen ook altijd uitgebreid aan bod kwam.

De theorie
De theorie omtrent gezond mondgedrag is dat spenen het liefst voor het eerste levensjaar (of al na 6 maanden als het kindje minder zuigbehoefte begint te krijgen) weg doen. Als je de speen langer dan een jaar, maar zeker na twee jaar, gebruikt zie je namelijk al snel (blijvende) gebitsverandering. Tevens is er een lage tongligging met slissen tot gevolg.
Ook zie je vaak open mondjes in rust doordat de kinderen gewend zijn om hun lippen niet te sluiten. De lippen worden slap en hierdoor is meer kans op bacteriën en virussen en is je kind sneller verkouden. Slappe lippen geven de tanden ook geen tegendruk en verliezen hun functie van natuurlijke beugel, met vooruit staande tanden als gevolg bij het blijvende gebit. Doordat je kind minder slikt (met je mond open droogt je mond iets uit) wordt de lucht in de buis van Eustachius minder vaak ververst en is er meer kans op middenoor problemen. Alvast starten met alleen de speen gebruiken bij het in slaap vallen scheelt al, de speen ligt dan alleen in het bedje. Het is tevens makkelijker om een baby de speen af te leren dan een driejarige dwarse peuter.

Op de foto van het kindje van de Intertoys reclame (sorry kindje) zie je dat de kiezen bijna op elkaar staan maar dat je zo een speen in zijn mond kwijt kan. 

Mythes
Tepel-speenverwarring is overigens een fabel. Je kunt direct vanaf de geboorte de baby een speen geven, als je zou willen. Let wel op dat je hongersignalen niet negeert door de speen te geven. De pasgeboren baby kan vermoeid raken door het zuigen waardoor hij minder energie heeft om goed te drinken. Bij borstvoeding is het advies dat er eerst vier weken volledig borstvoeding gegeven wordt en vanaf vier weken kun je ook af en toe (ongeveer om de dag) de fles aanbieden. Zo went het kind vast aan drinken uit een fles als het verlof weer voor bij is en het kind de fles moet gaan drinken. Dit is meestal rond de 12 weken. Precies het moment dat baby's overgaan van reflexmatig zuigen naar willekeurig zuigen. Starten met de fles kan dan problemen geven. Als je dit vanaf vier weken al geoefend hebt scheelt het weer. 
Mocht je overigens hulp nodig hebben omtrent borstvoeding, flesvoeding, eten van een lepel, kauwen, drinken uit een beker, kwijlen dan kan een pre-logopedist je wellicht verder helpen. 
Te vinden in het register: Register Preverbale Logopedie

De praktijk
De  kraamweek van onze dochter, een roze wolk.... maar ook veel gehuil, krampjes, borstvoeding, stuwing, of toch flesvoeding, volle luiers, nachtvoedingen, et cetera.
Op dag vier, om drie uur 's nachts kwamen de tranen. Een prachtige, lieve, schattige baby maar wát zielig dat ze zo huilt na een voeding. Zolang ze zuigt is ze tevreden.We gaven haar vaak onze pink op om te zuigen, dit gaat overigens ook prima 's nachts tussen de spijlen van haar wiegje door, want een speen... dát wilde ik pertinent niet. 
Toch vond ik de pink ook niet altijd even hygiënisch, zal ik dan toch????  Uit een of andere gratis babybox heb ik huilend toch maar een speen opgezocht  (misschien een tip, zorg dat deze alvast uitgekookt is zodat je dat niet om 3 uur 's nachts met een huilende baby op je arm staat te doen...).
Ik deed de speen er in, ze sabbelde even tevreden, liet een enorm wind en haar ogen vielen toe. Whauw wat een heerlijkheid!
(dit is overigens een foto van onze zoon, van dochter heb ik vrijwel geen foto's van haar mét speen gemaakt.)



Mekkerstekker
Toen dochter een half jaar was merkte ik dat ík vooral degene was die de speen snel bij haar in deed als ze even mopperde. Het was voor mij een gewoonte geworden om de speen in haar mondje te stoppen als ze ging slapen, voor het geval dat ze ging mopperen/huilen/gillen etc. Maar de speen als 'mekkerstekker', dat wilde ik niet (niet zelf bedacht maar ik vind de term hilarisch). 
(ik weet geen bron van deze foto).

Spenen de deur uit
Een tip om van de speen af te komen? Álle speen in huis weg kieperen en aangeven: jammer de bammer de speen is weg (of iets in die strekking want meer bij jullie past), zo kom je zelf (en je eventuele partner) niet meer in de verleiding om toch een speen te geven. Tijdens een huilbui van je kind is het vaak enorm pittig om niet toe te geven, maar JE KUNT HET! Roep hulp in van je partner, opa's, oma's en kinderdagverblijf. Sta er met elkaar achter. Je doet je kind er op de lange termijn een plezier mee.
Eventueel kun je een extra knuffeldoekje o.i.d. ter compensatie geven maar meestal is het kind het al snel vergeten omdat hij/zij nog zo jong is. 
  • Ja maar... hij/zij is er zo aan gehecht. Het gevoel van veiligheid krijgen ze van jouw als ouder, niet van een speen.
  • Ja maar... nu gaat hij duimen. Afleiden met iets anders leuks helpt vaak. Eventueel een bijtarmband of bijtring in bed (neem veiligheidseisen uiteraard in acht) kan helpen bij kinderen die toch veel sabbelbehoefte hebben.
  • Ja maar... nu kletst hij de oren van mijn hoofd. Tja, met een speen ontneem je het kind een mogelijkheid tot communiceren. Op pu pate e u hee i. Wat zeg je? Of ze praten met een speen in.
Speen doorbijten
Nog een argument om de speen af te leren als het kind rond de 6 maanden is, is wanneer er tandjes door komen. Spenen dienen sowieso elke 6 weken vernieuwd te worden (ook regelmatig uitkoken i..v.m. bacteriegroei), dit in verband met het mogelijk scheuren van de siliconen/rubber. Melktandjes zijn super scherp, weet iedereen die borstvoeding geeft en een keer met de tepel tussen de malende kaken is gekomen of toevallig met z'n vingers tussen die tand(en) komt. 
Kinderen kauwen uiteraard ook op de speen, het is mogelijk dat ze de speen door kauwen en dat de speen in de keel schiet. Natuurlijk gebeurt dit niet vaak en zeker niet bij uw kind. Zorg in ieder geval altijd voor een speen die past bij de leeftijd van uw kind, controleer deze regelmatig en vervang deze op aanwijzing van de fabrikant.
Spenen die de tandenstand níet negatief beïnvloeden bestaan helaas niet, al zal de fabrikant u graag anders doen willen geloven met termen als tandvriendelijk- / orthodontische speen.

Peuter of kleuter met speen
Is je kind al wat ouder (3-6 jaar) en heeft het nog een speen? Het boek: Stoppen met foppen kan wellicht helpen. Je kind krijgt allemaal opdrachtjes in het boek en aan het eind krijg je een cadeautje opgestuurd. Je kunt natuurlijk ook de speen aan een pasgeboren baby geven, opsturen aan Sinterklaas voor de babypiet etc.
 Stoppen met foppen



Succes, je kunt het!
Mocht je hulp nodig hebben zoek dan gerust contact met de logopedist in jouw woonplaats. Soms helpen 'vreemde ogen' met leuke spelletjes om van speen-/duim-/vingerzuigen af te komen.

De informatie in deze blog is met zorg samengesteld. Toch kunnen fouten niet altijd worden voorkómen en kan door wetenschap worden achterhaald. Daarnaast kan informatie niet een consult of behandeling door een arts of logopedist vervangen en aan de informatie kan geen diagnostische noch therapeutische waarde worden ontleend. Het gebruik van de informatie is dan ook de verantwoordelijkheid en het risico van de gebruiker.

Verder lezen: Tepel-speenverwarring? 

donderdag 14 maart 2019

dagje thuis = taalontwikkeling

Ik ben schoollogopedist en staak vandaag niet. De vorige stakingsdagen wel, de leerkrachten hebben er toen geld bij gekregen maar het onderwijsondersteunend personeel helaas niet. Het verschil tussen het salaris van een leerkracht en een logopedist (zelfde opleidingsniveau) wordt dus steeds groter. De werkdruk is ook voor logopedisten in het onderwijs erg hoog, dus ik maak vandaag gebruik om de administratie eens op orde te krijgen. Dossiers bijwerken, behandelingen voorbereiden, een start maken met de aankomende thema's.
Er zit zelfs nog pepernotendeeg aan mijn deur geplakt, hoog tijd om dat eens te verwijderen...

De vorige stakingsdag was ik thuis met een peuter en een dreumes. Ik hoorde laatst een interessante quote over de periode waarin je jonge kinderen hebt:  
Met kleine kinderen duurt een dag eindeloos, maar een jaar vliegt voorbij.
(via de podcast Ikkeniemanddie, overigens een aanrader voor alle jonge ouders, maar ook leuk als je geen kinderen hebt).


December 2017:
Een dag thuis met een peuter en een baby, die duurt dus voor mijn gevoel eindeloos... Wat zullen we vandaag eens doen?
Baby slaapt nog twee keer dus nu maar even buitenspelen aan de voorkant van het huis met peuter.
Sneeuwpop maken met peuter
Taalontwikkeling:
gebruikt bijvoeglijke naamwoorden, vergrotende trap, mening geven: 'die van de buurkindjes is veel groter, maar die van ons is veel mooier, toch mama?'
Grove motoriek, springen met twee benen, bal vangen en gooien:
'Kijk ik maak alle sneeuw kapot.' Gooit een berg sneeuw mijn kant op: 'vangen mama!'
Spelontwikkeling, samen spelen:
'Zal ik meespelen mama?' Ga maar vragen. 'Mag niet denk ik.'
Zelfvertrouwen, kan een kortdurende periode rustig werken:
Maakt sneeuwballen en stapelt die op elkaar: 'Allemaal ogen!'
Relatie met andere kinderen, toont belangstelling en sympathie
voor andere kinderen.

'Jullie sneeuwpop is ook best mooi.'
Cognitieve ontwikkeling, kleuren benoemen
'Kijk gele sneeuw!' (echt waar haha)
Ontluikende gecijferdheid, hoeveelheidsbegrippen
'Ik heb het heel veel koud.'

Kerstliedjes zingen met baby (en peuter)
Ontluikende geletterdheid, beleeft plezier aan liedjes.
Klapt in zijn handen en gebaart 'meer'
Spraak-taalontwikkeling, eenwoordzin:
'mama'
taalbegrip, eenvoudige opdracht:
'pak de trommel'
cognitieve ontwikkeling, bedenkt zelf handelingen die het nog niet van anderen gezien kan hebben:
Kruipt naar de geluidsbox en trommelt er op.
fijne motoriek, pincetgreep
Pakt Jozef uit de kerststal en begint er op te kauwen.

Dreumes kan weer naar bed voor zijn tweede slaapje. 
Kerstkaarten schrijven met peuter
Ontluikende geletterdheid, kan met behulp van volwassenen,
eigen boodschappen in een primitieve ‘geschreven’ versie vastleggen:

Wat doe je? 'Ik schrijf even een brief aan oma met al mijn letters.'
fijne motoriek:
houdt potlood vast tussen duim en wijsvinger
tekenontwikkeling, heeft plezier in motorisch bezig zijn, maakt krabbel patronen als: losse lijnen, cirkels en kruis:
Tekent kerstballen en een piek op de kerstkaarten.

Dreumes weer wakker, peuter klaar met knutselen. We moeten nog even tijd overbruggen tot het avondeten. We lezen nog wat boekjes (zie voor tips: Prentenboeken, voorlezen, zoekboeken).
Daarna gebarenfilmpjes  van Lotte en Max kijken terwijl ik eten kook. De dag duurde eindeloos, om 19 uur liggen ze allebei op bed. De dag is omgevlogen!


En hierbij nog een verhaal over de stakingsdag in oktober 2017:
Schoollogopedist
#ikstaak thuis met peuter van 2;10 jaar en baby van 8 maanden.
6:30 uur De wekker gaat af... vergeten uit te zetten. De kinderen slapen nog, tijd om even een plan voor vandaag te bedenken. #ikstaak thuis
7:30 uur aankleden: pragmatiek - vragen leren stellen: Mag ik een jurk aan? (ipv neeeeeeeeeee)
8:30 uur boekje DGM + woordenschat voorbewerken: Bobbi in de herfst 'Wat kan Bobbi vinden in het bos? Wat heb je nodig als je in de regen naar het bos gaat?'
9:30 uur uitstapje naar het bos. Woordenschat semantiseren in het bos: het eikenblad, het kastanjeblad, de bolster, wandelen, de vliegenzwam, glibberig. (Zeiknat is ook nog wel een mooi woord).
10:00 uur verkleinwoorden: blad-blaadje boom-boompje eikel-eikeltje kastanje-kastanjetje?
10:30 Zinsbegrip: Voordat je de auto in gaat, eerst je vieze laarzen uit doen. Nadat je de laarzen uit hebt gedaan niet met je sokken door de glibberige modder lopen!!

11:00 uur Tussendoortje eten 'Vliegenzwam van ei en tomaat' zowel peuter als baby: Vergrotende trap erg-erger-ergst / vies viezer / viest. Wat een knoeiboel, maar wel leuk en lekker!
12:00 uur zinsbegrip: Zet eerst de boter op tafel en dan de jam. Peuter: Nee! Ik: Als jij nu de boter op tafel zet dan mag je straks jam op brood. Peuter: okido!
13:00 baby gebaart dat hij moe is, kinderen naar bed, even pauze - administratie bijwerken, huis opruimen en schoonmaken, middagprogramma bedenken.
14:30 DGM bos knutsels + consolidering woordenschat: Wat kunnen we hier van maken? Wat is hetzelfde / verschillend bij een eikenblad en een kastanjeblad?
15:15 uur uur zinsbouw in pregnante context, stam+t, herhaling woordenschat en verhaalopbouw: Zij prikt hem met de bolster. Hij huilt. Hij gooit een kastanje naar haar. Zij huilt ook.
15:19 uur communicatieve redzaamheid: om hulp vragen: Mag ik een pleister?
15:50 expressie functie: kreten van plezier klinken uit de hoek van de kamer. Baby heeft zich opgetrokken aan de bak met duplo! 

 
(ik heb 'helaas' geen foto gemaakt van het moment vlak hierna... baby ondersteboven in de bak met duplo)

16:00 DGM koekjes bakken voor het logopedisten-overleg morgen. 'Wat is het verschil tussen het koekje van de bakker en ons koekje?'
17:00 Wat een heerlijke stakingsdag was dit!
Druk? Ja zeker!
Maar niet uitgeput want het is mijn eigen idee en ik ben er zelf verantwoordelijk voor, zonder plannen te schrijven of te evalueren leren mijn kinderen een heleboel!
Word ik een betere logopedist door meer salaris? Nee! (Hoewel verdiepende cursussen zeer welkom zijn, scholingsbudget is maar zeer beperkt) Word ik een leukere moeder door een lagere werkdruk? Jazeker!
En morgen? Of volgende week? Dan weer zo'n leuke dag, maar dan met de leerlingen van Auris Rotsoord. Vanavond maar even de behandelplannen afmaken en de vergadering voor morgen voorbereiden... morgen een studiedag, leuk om de collega's die eigenlijk niet op vrijdag werken ook weer te zien!

zondag 10 februari 2019

puzzelen = taalontwikkeling

Een regenachtig weekend. Peuter vermaakt zich door auto's in een rij te zetten op de salontafel. Kleuter is verkleed als Elsa/Assepoester/Roodkapje: een roze legging, een blauwe jurk en een rode muts op. Kleuter weet niet meer wat ze moet doen, ziet haar peuterbroer heerlijk spelen en vindt auto's ineens ook interessant. Dit gaat even goed, maar na kort samen spelen gaat het al mis en wordt er geschreeuwd en gehuild.
Hoe komen we de zondag door??

Samen spelen
Een spelletje doen is nog lastig om met z'n allen (in ons geval twee volwassenen, peuter en kleuter) te doen. Mijn eerste boomgaard kan wel of memory maar daar had niemand zin in. (zie mijn eerdere blog over spelletjes / samen spelen).
In december hebben we een aantal puzzels gekregen. Deze hebben we maar eens uit de kast gepakt. Een tip die ik overigens eens hoorde was om een deel van het speelgoed weg te zetten, zo kun je vaker wisselen en blijft het speelgoed aantrekkelijk, en je huis overzichtelijk....

Puzzelen
We begonnen met een voertuigenpuzzel en dit bleek verrassend goed te werken. Kleuter kon onze peuter redelijk aansturen: 'Neehee het wiel moet hier!' Peuter zei het woord wiel nog niet, maar dit leerde hij al snel en reikte kleuter alle wielen aan die hij in de doos kon vinden. Jippie, de kinderen waren even zoet samen aan het spelen! Wij deden ook mee, af en toe.
Houd je overigens niet altijd aan de leeftijdsindicatie die op een puzzel of spelletje staat (alleen bij games en filmpjes 😉) Probeer net iets boven het niveau van je kind te zitten, hij/zij kan het dan misschien nog niet helemaal zelfstandig maar zo blijft het wel uitdagend. 
 Voertuigenpuzzel

Woordenschat
Puzzels bevatten veel woorden die je niet direct benoemt wanneer je met een kind speelt. Kinderen met een kleine woordenschat hebben erg veel moeite om vlot op woorden te komen. Door details en kenmerken te benoemen kan het kinderen helpen om woorden te leren omschrijven. Wanneer je de kenmerken van een woord noemt: rood, sirene, ladder dan kom je al snel op het woord: brandweerauto! Door samen te puzzelen en hierbij te praten, in je moedertaal, leert het kind ongemerkt veel nieuwe woorden. 

Praatje plaatje
Veel puzzels lenen zich ook goed om samen te praten over de plaat. 
Ook puzzels van het favoriete thema van het kind lenen zich erg goed om nieuwe woorden aan te leren. Bij een puzzel over dieren kun je samen zoeken: Wie heeft er honger? Wie is er blij? Waar zie jij een groot dier? Wat gaat deze pinguïn straks doen denk jij?

Puzzels zoals Jan van Haasteren bevatten vaak 1000 stukjes, maar een kind is vaak een kei in de juiste stukjes vinden! Door samen te puzzelen kun je het kind opdrachtjes geven: 'zoek alle stukjes van de kajak.'



Zelfs bij een bumba puzzel kun je veel taal toevoegen: Wie heeft de hoogste stapel sneeuwballen? Wie maakt de dikste / breedste sneeuwpop? Zoek eens iets dat vliegt.