woensdag 27 juni 2018

Jip en Janneke voorgelezen? Applaus!

Kinderboeken
Bij mijn ouders thuis staat een kast vol met 'mijn' kinderboeken van vroeger. Vele exemplaren stuk gelezen!
Toen ik in verwachting was van onze dochter kon ik mij al helemaal verheugen op het moment dat ik de boeken aan haar voor kon lezen. Heerlijk, urenlang op de bank met z'n tweetjes en je verliezen in een boek.

Welk voorleesboek?


Ik heb mij door het dikke boek van Jip en Janneke heen geworsteld. Wat mij voorheen dus het ultieme geluk leek werd in werkelijkheid een tenenkrommend moment. Moeder thuis, Jip in een broek, Janneke in een jurkje (en ze mag nooit vies worden), vader elke dag naar zijn werk, moeder in de keuken, kinderen die zomaar met 'Oom Henk' mee gaan. Bij elk verhaaltje wring ik mij in allerlei bochten om het aan te passen:

Wat doen jullie hier vraagt een stem?
Ze kijken op. Daar staat een auto. De auto van Oom Henk. (...)
Willen jullie graag een ijsje?
Ja, zegt Janneke. Nou, zegt Jip.
Kom dan maar mee in de auto, zegt Oom Henk.

Ik voeg toe: Jip loopt naar moeder en vraagt: Moeder mogen we een ijsje halen met Oom Henk?

Voorlezen
Om voorlezen voor jezelf leuk te houden lijkt het een open deur, maar; kies boeken uit die je zelf leuk vindt! Laat de kinderen in de bibliotheek zelf boeken uitzoeken.  Leen meerdere boeken, een paar waar ze zelf in gaan bladeren en een paar die je voor gaat lezen.

Peuters
Welke voorleesboeken zijn er nog meer, naast het repertoire van Annie M.G. Schmidt (Otje en Pluk van de Petteflet blijven natuurlijk fantastisch)?

Marianne Busser en Ron Schröder hebben ontzettend veel leuke voorleesboeken geschreven. Het is bijna onmogelijk dat je er nog nooit één bent tegengekomen.
Egeltje Isabel, Kareltje het telkonijn, Beertje Boem Boem, en een heleboel andere dieren die allemaal voornamelijk stoute dingen doen.
Kleine kinderen horen de hele tijd wat ze vooral níet mogen doen. Hoe heerlijk is het om de ander de stoute dingen te laten doen in een boek en de reactie van mama / papa / opa / oma af te wachten!

Woordenschat
Een ander leuke voorleestip zijn de boeken van Vos en Haas. Vos en Haas wonen in het bos met hun vriend Uil en ze kunnen niet met en niet zonder elkaar. De taal in het boek is erg taalrijk. Zo wordt er geschreven over een schermlamp, afstoffen, een portret, knus, bleke vlekken. Woorden die we gebruiken, maar niet dagelijks. Een kind heeft herhaling nodig om woorden te leren, het liefst in verschillende contexten. Hij hoort oma zeggen dat ze zo'n knus plekje hadden op de camping. Het kind heeft geen idee wat knus betekent maar het zal vast iets leuks zijn, want oma kijkt heel tevreden. Een dag later lees jij 'Vos en Haas' voor en hoort hij weer het woord knus. Nu is het huis van Uil knus en gezellig geworden. Oké, knus heeft dus blijkbaar iets met een plek te maken die gezellig is. Weer iets geleerd.

Moeilijke woorden
Bij veel boeken (ik zal niet weer over Nijntje beginnen) is de taal behoorlijk eenvoudig. Er zijn korte zinnen en makkelijke woorden. Voor dreumesen vaak prima, maar peuters en zéker kleuters vinden het heel leuk om moeilijkere woorden te leren. Je hoeft de woorden in boeken vaak niet eens uit te leggen. Door het verhaal rustig voor te lezen en de platen te bekijken wordt er al heel veel duidelijk.


Kleuters
Kan je kleuter wat meer aan en vind je zelf kunst erg interessant? Dan is Het Grote Rijksmuseum voorleesboek een aanrader. Ook hierbij veel rijke taal.

Heb je een nieuwsgierige ondernemende kleuter? Dan is Knofje erg leuk! Knofje is 4 en een half en haar moeder is zwanger, haar vader houdt van huttenbouwen. Op zich heel normaal, maar met Knofje in de buurt gebeurt er altijd wel wat spannends.

Ondertussen hoort dit boek al bij de klassiekers (vind ik): De Gorgels van Jochem Myjer. Spannend, grappig en heel taalrijk. Ook een aanrader om eerst lekker zelf te lezen voordat je het gaat voorlezen.












maandag 18 juni 2018

Gebaren = taalontwikkeling

Gebaren?
Een vaak gemaakt grapje wanneer ik vertel dat ik logopedist ben: 'Nou mijn kind heeft geen logopedie nodig hoor, die kletst de oren van je hoofd, kan je hem misschien ook leren om wat minder te praten?'
Ja dat kan! Als je gebaren introduceert heeft je kind een alternatief voor praten. Ideaal! Met name in een drukke speeltuin gebruik ik het vaak. Even vanaf de andere kant van de speeltuin vragen of ze nog wat willen drinken, zo ja wat dan? Of het gebaar voor WC wordt gemaakt waardoor ik aanstalten kan maken om de billendoekjes te pakken en het dichts bijzijnde toiletgebouw te zoeken.

Nederlands ondersteunt met gebaren
Gebaren worden vaak gebruikt bij kinderen die moeite hebben met communiceren. Bijvoorbeeld wanneer zij doof of slechthorend zijn, wanneer zij een TOS hebben (taalontwikkelingsstoornis) of een andere beperking waardoor praten later/niet op gang komt.
Maar het is vaak sowieso reuze handig om toe te passen bij het leren praten van elk kind.
'Pop' klonk bij onze dochter hetzelfde bij pop, poep, boek. Ik raadde steeds maar wat ze bedoelde totdat ze de gebaren onder de knie kreeg. Een stuk minder frustratie in huis wanneer ik een boek pakte in plaats van haar luier controleerde op poep.

Handig
Bij ons tweede kind vergat ik de gebaren een beetje. Totdat de oudste er op wees dat de jongste vast honger had: 'Kijk, hij gebaart eten!' Ik dacht nog dat hij vast last had van zijn tandjes, hij zat de laatste tijd constant met zijn hand bij zijn mond. Maar inderdaad, na een fruitprakje was hij een stuk tevredener!

Digitale oppas
Een goede reden voor mij om de gebaren DVD's weer tevoorschijn te halen. Als je dan toch een digitale oppas nodig hebt, dan zijn de filmpjes van Lotte en Max een aanrader. Dreumesen vinden herkenbare beelden erg leuk, meer dan bijvoorbeeld Nijntje. Ze onderscheiden als ze klein zijn weinig beelden waardoor ze steeds naar het zelfde lijken te kijken. Het is steeds Nijntje in beeld en ze haken af. Alle Lotte en Max DVD's zijn gratis te leen bij de bibliotheek  op het pasje van je kind (je kunt deze vaak kosteloos aanvragen en reserveren in het door jouw gewenste filliaal).

Gebaren kiezen
Door mee te kijken met de filmpjes krijg je de basisgebaren al snel onder de knie. Met name de gebaren voor onderwerpen die voor je kind interessant zijn leren ze snel: eten/drinken/meer/uit. Handig is ook om gebaren te kiezen waar je zelf baat bij hebt: slapen/genoeg/klaar. Kies er in het begin een paar en bereid dit steeds uit.
Je hoeft lang niet alle gebaren te kennen om toch je kind te ondersteunen in de communicatie. Welk broodbeleg het wil kan het ook prima aanwijzen. Met name tijdens momenten van frustratie is het fijn als je kind 'fietsen' kan gebaren terwijl jij 'televisie' verstaat.

Nederlands gebarencentrum
Het gaat in deze blog om Nederlands ondersteunt met gebaren. (NmG) Hierbij gebruik je de gebaren uit de Nederlandse gebaren (NGT) taal maar je past de zinsbouw niet toe.
Bij de vraag: Wil je geel of oranje papier? kun je bijvoorbeeld alleen de kleuren gebaren. Of je gebaart juist het werkwoord omdat kinderen dat moeilijker vinden om te leren en zelf te gebruiken: Wil je voetballen of fietsen?

Cursus, boek, app?
Er zijn verschillende manieren om de gebaren te leren. Een cursus door een babygebarendocent of door een instantie als Auris, Kentalis, Pento of NSDSK zijn kwalitatief goed.
Er zijn ook apps te vinden. De kwaliteit is hiervan wisselend. Wil je officiële gebaren let er dan op dat het ondersteund wordt door het Nederlands Gebarencentrum. Er zijn namelijk ook on-officiële gebaren. Dit kan alleen voor thuisgebruik natuurlijk prima zijn.
Je kunt zelf ook gebaren bedenken, bijvoorbeeld de naam van de kat.
Het gaat er om dat het je kind helpt in de communicatie. Dat jij hem beter begrijpt en hij jou.

Gaat je kind naar een peuterbehandelgroep, een school voor kinderen met een TOS/beperking of is er een dove/slechthorende in de omgeving dan is het handiger om de officiële gebaren aan te leren.
Attentie voor de Vlaamse lezers: er zijn verschillen tussen de Vlaamse gebarentaal en Nederlandse gebaren.


maandag 11 juni 2018

De stoppen slaan door!

Bakker
Het thema bij de kleuters is De Bakker. Wij zijn al met de klas bij de bakker langs geweest. Hier werden de rekenbegrippen door de bakker als vanzelf uitgelegd: 'Wilt u een heel of een half brood?' Gelukkig  wilde de klant voor ons vier halve broden. We konden dus mooi zien hoe de bakker het brood sneed en de halve broden in zakken deed.
Taalontwikkeling stimuleren hoeft dus helemaal niet moeilijk te zijn, je moet het soms alleen even zien!

Meer of minder?
Alle kinderen hadden €1 mee gekregen van thuis. Hiervoor mochten zij iets kopen bij de bakker. Het was nog een hele klus om een lekker broodje voor dat geld uit te zoeken. De begrippen 'te veel / te weinig, meer en minder' kwamen vaak aan bod.

Pannenkoeken bakken
Wat is er nu leuker dan zelf iets bakken met de hele klas!
Na het boek Haas wil worteltjestaart te hebben gelezen, bakten de kinderen al een heerlijke worteltjestaart. Nu was Het Pannenkoekenboek aan de beurt.  (Helaas niet meer leverbaar, weet iemand een leuk alternatief pannenkoekenboek?) We lazen wat je allemaal nodig hebt voordat je eindelijk een pannenkoek kan eten: graan-naar de molen-eieren van de kip-melk en boter van de koe.

Beslagen ten ijs
Het idee met het gourmetstel was om in de hele kleine pannenkoekjes te bakken. Eerst maakten we het beslag. Daarna een waarschuwing dat het gourmetstel heel heet was! We deden het beslag in de pannetjes en keken gespannen of we al iets zagen veranderen...

De stoppen slaan door
Helaas, er gebeurde helemaal niks! Wat fantastisch! Dit lokt namelijk nóg meer taal uit! Want... wat moeten we nu doen??
Het bleek dat de stop was doorgeslagen, het gourmetstel konden we dus niet gebruiken. De woordenschat werd direct aangepast naar: pech hebben, teleurgesteld, jammer, de elektriciteit, het stopcontact. De communicatieve redzaamheid werd vergroot, want nu moesten we om hulp gaan vragen bij de conciërge.

Vuurtje stoken
De kinderen bedachten zelf allerlei leuke oplossingen: het gourmetstel in de zon zetten, takken zoeken en een vuurtje stoken, of de pannen op het gaspedaal zetten! Dat laatste hebben gedaan, alleen gebruikte we wel een gasfornuis in plaats van gaspedaal. Het waren heerlijke pannenkoeken en wat een taal hebben we gebruikt!

Een winnaar is er helaas niet. Maar het idee van iemand via FB om eieren te bakken op het gourmetstel kwam wel het dichts in de buurt!

donderdag 7 juni 2018

Gourmetstel + eieren = taalontwikkeling

Waarom neem je een gourmetstel mee naar je werk? Tja, een vraag die niet iedereen gesteld wordt bij 30C denk ik. Vorige week nam ik al een pak volkoren bakmeel mee en de week daarvoor eieren.

Taal stimuleren
Als logopedist in het speciaal onderwijs ben ik de hele dag bezig om de taalontwikkeling van kinderen te stimuleren. Dat je taal niet van een blaadje leert daar zijn we allemaal wel over uit. Hoe dan wel?

Materiaal
Boeken en spelletjes uiteraard, maar met name heel veel praten met kinderen. Taal leer je door het te doen. Het leukst is om er dan een voorwerp bij te pakken want kinderen zijn vaak snel uit verteld over een afbeelding die ze alleen maar in een boek zien.


Dotties eieren : Wat is dit? Een kip. Wat zegt de kip? Tok. Wat legt een kip? Een ei.


Des te leuker wordt het als je er een echt ei bij pakt. Wat zal er gebeuren als ik dit ei laat vallen? Hoe ziet de binnnekant er uit? Wat is er anders bij een struisvogel-ei en een kippenei? Ken je nog meer dieren die uit een ei komen? Waarom leggen spinnen vaak eieren in een hoekje bij het raamkozijn? Wat zal een haai doen als iemand aan haar ei komt? (Ja, ook sommige haaien leggen eieren en de haai is dan dus ook een 'zij').

Taaldenk vragen
Ik word zelf het meest enthousiast van het stellen van vragen waar ik zelf ook het antwoord niet op weet. Wat zal die haai gaan doen? Misschien is zij allang niet meer in de buurt, maakt het d'r niks uit dat iemand haar ei op eet, of beschermt ze haar kroost en zet ze de aanval in? Dit type vragen stimuleert het taaldenken en je krijgt de meest verrassende antwoorden van kinderen.


Wat ik met dat gourmetstel ga doen morgen? Wat denk jij? Kun je een voorspelling doen? Kun je een verklaring bedenken of een reden? Wat zal ik niet gaan doen?
In een reactie kun je laten weten wat jij denkt. De winnaar maak ik in m'n volgde blog bekend.

woensdag 6 juni 2018

Voorlezen 9+

Jeugdklassiekers
Ik herinner mij nog precies de zomer waarin ik kennismaakte met Tiuri. Stiekem mijn eerste grote liefde. Wat vond ik het spannend toen er geklopt werd op de kapeldeur, de dappere Ridder met het Witte Schild, de barre tocht over de bergen, de vriendschap met Piak. Ik heb zelfs geopperd om onze zoon Tiuri te noemen. Helaas. 
Al zag ik laatst een geboortekaartje van een 'Stach'. Dit zullen ongetwijfeld ouders zijn die tijdens een koude winternacht Koning van Katoren hebben herlezen.

Lampje
Vijfentwintig jaar later lees ik het boek Lampje en ik waan mij weer even elf jaar. Diep onder de dekens en steeds het licht uit doen wanneer je de kamerdeur beneden hoorde. Lampje is precies dat boek waarbij je steeds langzamer gaat lezen omdat het zonde is dat het bijna uit is.


Voorlezen aan 9+
Dit boek is ook fantastisch om voor te lezen.
Als je kind zelf leert lezen valt het voorlezen vaak weg. Je kind wordt ouder, gaat later naar bed en zelf heb je tegen die tijd ook wel zin om even een moment voor jezelf te hebben. Jammer want voorlezen heeft zo veel voordelen. Je hebt een heerlijk rust moment met je kind, je begeeft je in de belevingswereld van je kind (zeker met kinderen van 10+ soms een zeldzaamheid) en je wordt er zelf ook ontspannen van! Dit terwijl je de taalontwikkeling van je kind een boost geeft.

Voorlezen bevordert ook het zelf lezen. Door af en toe zelf een hoofdstuk voor te lezen raakt je kind ook weer enthousiast om verder te lezen. Vaak moeten kinderen even door het eerste hoofdstuk heen geholpen worden. Door voor te lezen kun je op eenvoudige wijze wat extra uitleg geven, wie de hoofdpersonen zijn bijvoorbeeld. Kinderen in groep 4-5 vinden het vaak nog moeilijk om hoofd- en bijzaken te scheiden.

Annet Schaap gebruikt veel bijvoeglijk naamwoorden en moeilijke woorden, deze worden in het boek vanzelf uitgelegd. Heerlijk om voor te lezen tijdens de lange autorit in de zomervakantie als je kind te misselijk wordt om zelf te lezen of als afwisseling na rustige uren schermgebruik.

Je kunt met Lampje twee dingen doen: óf zelf op de bank gaan lezen óf het boek voorlezen! Beide zijn leuk! Echt waar!

Lampje is er nu ook als luisterboek via de app LuisterBieb, gratis aan te melden met je bibliotheekpasje.

Nog meer tips voor 9+

Mot en de Metaalvissers door Sanne Rooseboom


Wat is het heerlijk om mee te leven met Mot. Ik denk dat het voor veel pre-pubers een feest van herkenning is om te lezen over de relatie met je moeder. Hoe ingewikkeld is dat soms. Je houdt van haar maar je bent het niet altijd met haar eens...
Ook zet dit boek je aan tot denken, over het leren maken van je eigen keuzes in je leven, je eigen weg vinden, jezelf leren ontdekken.
Door dit als moeder voor te lezen aan mijn dochter ontstonden er tussen ons ook mooie gesprekken over het leven. Niet al te zwaar zo rond 19:45 uur 's avonds. Maar ik merkte dat het Isabelle wel aanzette tot nadenken en vragen stellen. 






Doni en de kracht van de blauwe veer door Dwight van van de Vijver

Ook minder makkelijke onderwerpen zoals de slavernij kun je als ouder prima uitleggen door het voorlezen van een boek. Vraagstukken worden als hapklare brokken uitgelegd.
Ik vind diversiteit en inclusivieit enorm belangrijk in de opvoeding naar mijn kinderen. We zijn zelf een 'wit-gezin' met allerlei vinkjes. Door het voorlezen van boeken aan mijn kinderen verruim ik mijn eigen blik en geef ik dit ook direct door. 
Dwight schrijft vanuit zijn eigen beleving, heeft onderzoek gedaan naar zijn eigen afkomst en schrijft dit op zoals hij het ook aan zijn eigen kinderen zou vertellen. 
Ook als je in de klas het thema slavernij aan bod komt is dit boek echt een aanrader om met elkaar in gesprek te gaan over dit onderwerp.








De boeken van Pieter Koolwijk verdienen bijna een apart blog! Wat een schrijver is dit zeg. De trilogie van Gozert, Luna en Missie Afbreken heb ik zelf met veel plezier en ontroering gelezen. 
Ik vind deze boeken nog iets te intens om voor te lezen aan onze gevoelige dochter (nu 8 jaar - groep 6). Het thema kinderpsychiatrie vind ik voor haar nog wat pittig. Om haar wel kennis te laten maken met deze schrijver heb ik het boek Prutje aan haar voorgelezen.
Dit boek begint tragisch, met jonge kinderen die werken in een vieze fabriek. Je moet zorgen voor je jongere broertje, die ook nog eens (regelmatig) in zijn broek poept. Het zit Hens, de hoofdpersoon, allemaal niet mee. De kaft van het boek geeft het verhaal prachtig weer. Van de viezigheid - Prutje - naar een totaal andere, meer kleurrijke wereld. De illustraties van Linde Faas zijn echt práchtig en verdienen ook een apart blog!












Silas en de wolf door Selma Noort


Een prachtig verhaal over een jongen die van de stad verhuisd naar het zuiden. Zijn moeder gaat werken in een landhuis aan de rand van een bos waar onder andere de blinde oude vrouw Johanna woont. 
Er staan veel details in waarin kinderen zich kunnen herkennen. Moeder en Silas gaan wonen in een woning boven de bakker. Terwijl moeder onderhandelt over de prijs, ruikt Silas de speculaaspoppen die in de etalage liggen en hoopt dat ze de woning krijgen.
Het verhaal is spannend en neemt je mee naar het leven van Silas. 






maandag 4 juni 2018

Eindelijk iets anders dan memory!

'Ik ben zo klaar met memory, weet jij nog een spel dat we echt samen kunnen doen?'
'Mijn kind zegt nooit iets tijdens het spelen van een spelletje, hoe doe jij dat?'
'Weet jij nog een leuk spel voor mijn kleindochter die binnenkort twee wordt?'

Hier het antwoord!

Samen spelen
Het spelen van een spelletje is voor een kind vaak een gezellig moment samen. Zeker met vertrouwde mensen om je heen kun je goed oefenen met het om de beurt spelen, winnen en natuurlijk ook verliezen. De spelregels staan vast (over het algemeen...., er zijn nog wel eens discussies met vrienden of je nu wel of niet extra geld krijgt als je precies op 'start' komt bij Monopoly). Vaste spelregels zijn prettig voor met name peuters en kleuters. De wereld om hen heen is al veranderlijk genoeg.

Praten tijdens het spelen
Memory en domino kennen we allemaal wel. Wat mij opvalt, met name als ik andere gezinnen zie op een vakantie, is dat veel gezinnen dit woordenloos spelen. Alleen als er iemand aan de winnende hand is wordt er gepraat. 
Een vaste regel kan zijn is dat je altijd benoemt wat je omdraait. Bij peuters kan je beginnen met alleen het woord, bij kleuters of vaardige peuters kun je afspreken dat je een hele zin maakt: Jij pakt Nijntje op de fiets en één schip / Jij pakte twee schepen! Zo oefen je meteen een werkwoordvervoeging stam + t, de verleden tijd én een meervoudsvorm.

Winnen en verliezen
Voor peuters zijn de spelregels soms nog lastig. Wat kan helpen is om het eerste potje wel volgens de regels te doen en het kind daarna lekker met de kaartjes te laten spelen. Is winnen of verliezen nog moeilijk voor je peuter of kleuter? Afwisseling is dan leuk, je kunt van te voren afspreken of je het deze keer met of zonder winnen en verliezen speelt. Bij memory kun je bijvoorbeeld de dubbele kaartjes direct terug in de doos doen, zo zie je niet dat de stapel van je oudere broer/zus hard groeien. (al hebben sommige kinderen dit uiteraard feilloos in de gaten). Je kunt ook met twee volwassene allebei een kind onder je hoede nemen en zo samen spelen. Het kind ziet het 'goede voorbeeld' en verliest niet steeds.
Peuters verliezen al de hele dag omdat ze veel vaardigheden nog niet voldoende kunnen, samen met papa winnen is dan enorm leuk!

Leuke spelletjes voor peuters van 2-3 jaar:
Laat je overigens niet afschrikken door een leeftijdsindicatie op een spelletje. De ene peuter is de andere niet. De één kent met 1,5 jaar de kleuren al en de ander stopt met twee jaar nog van alles in de mond, je kent je (klein)kind zelf het beste!

Kleurentorentjes

Je peuter leert snel de kleuren en omgaan met een dobbelsteen. Dit vond ik erg grappig toen ik dit spel voor het eerst met mijn peuter speelde. Ze had geen idee dat ze de bovenste kleur moest hebben! Tevens werkt dit meteen goed voor de motorische ontwikkeling van de oog-handcoördinatie. Deze hersengebieden werken vaak samen dus dat is dan mooi meegenomen.






Eerste boomgaard
Ook bij dit spel leren kinderen de kleuren en omgaan met een dobbelsteen. Zeker voor peuters die winnen en verliezen moeilijk vinden is dit spel erg geschikt. Je speelt met alle speler tegen Raaf / vogel. Bij jonge peuters is dit nog moeilijk te begrijpen en kun je dit element weg laten, het samen spelen is dan al leuk genoeg. Bij peuters die verder zijn kun je dit wel toevoegen.
Ook hierbij kun je veel woorden aanbieden, met name de rekenbegrippen zijn hierbij leuk: veel, meer, meeste, weinig, minder, minste.




Knappe koppen spel
Sommige spelletjes zijn zo onoverzichtelijk dat peuters geen idee hebben waar ze moeten beginnen en waar het eindpunt is. Dit spel is erg eenvoudig en met name geschikt voor jonge peuters. De vragen zijn niet zo moeilijk maar zo leren ze wel omgaan met stappen zetten, de dobbelsteen hanteren en vragen beantwoorden.
De vragen zijn erg geschikt om het taaldenken te stimuleren. Tevens zijn er ook veel vragen waarbij je peuter even mag bewegen, een leuke afwisseling!




Djeco Bingo

Een combinatie van het aloude pim pam pet, kwartet, twister, bingo en lotto. Een leuke variant met eens niet de geijkte dieren, maar een krokodil, een papegaaiduiker en een panda.
Ook hierbij leren kinderen om de beurt spelen. Je kunt het spel naar eigen inzicht aanpassen. Je kunt het makkelijker maken door de kleuren alvast te sorteren of juist moeilijker door het kind een mooie zin te laten maken: De papegaaiduiker zit boven op de boot.




Kroko Loko
Wat mij betreft een spel dat met je kind meegroeit. Met een jonge peuter kun je de kaarten open op tafel leggen en is het al leuk om te leren welke dieren in de zee zwemmen, vliegen of op het land leven. Met een oudere peuter kun je alle dieren leren: kwal, garnaal, koalabeer. En met een kleuter kun je mooie zinnen maken: De koala leeft op het land, hij klimt in de boom.
Zelfs kinderen tot en met negen jaar (groep 4-5) vinden dit nog een leuk spel!






Berenhonger
Spreekt je peuter nog heel weinig? Dan is dit spel ideaal. Je gooit met de dobbelsteen en voert de beer. Korte woorden als: hap, in, op, eten/voeren kunnen hiermee op een speelse manier geoefend worden.
Kan je kind al iets meer aan, dan kun je woorden voor de groente en het fruit toevoegen en korte zinnen maken: Beer eet bosbessen, beer eet rijst.








Samen een puzzel maken is overigens ook erg leuk om de taal van je kind te stimuleren. Hoe? Dat lees je in dit blog: Puzzelen = taalontwikkeling

zondag 3 juni 2018

5 prentenboekentips voor je dreumes

Daar komt hij weer aan, mijn zoon, bijna anderhalf jaar oud en het boek is zo half zo groot als hij. Hij wilde graag iets eten uit de vuilnisbak, helaas voor hem mocht dat niet (belachelijke regel, I know...). Hij ziet mijn blik en zet het meteen op een huilen, dit gaat over in krijsen en al snel doe ik de achterdeur maar weer dicht. Hij gooit zich op het kleed en huilt hartverscheurend. Na een tijdje bedaart hij, loopt naar het boekenrek en komt daar aan met een prentenboek.
Mijn kleine driftige dreumes troost zichzelf met het bladeren door boeken. 

De reguliere prentenboeken vind ik zonde om aan hem te geven, deze scheurt hij zo kapot (ik zei al dat het een driftkikkertje is). De kartonnen babyboekjes met maar één plaatje zijn ook niet meer interessant genoeg.
Tijd om op zoek te gaan naar leuke, dreumes-proof-boeken:

1. Boer Boris telt schaapjes - Ted van Lieshout
Boer Boris is een stevig kartonnen boek met mooi gekleurde platen. De tekst is op rijm, dit zorgt er voor dat kinderen meer gevoel voor taal krijgen. Op de platen is veel herhaling te zien, dit nodigt je kind uit om op elke bladzijde op zoek te gaan naar de boer, de hond of de poes. Er zitten bijvoeglijk naamwoorden in (grote machine,  klein kalfje) en ook veel werkwoorden (zaaien, oogsten, wroeten) dit rijke taalaanbod helpt je kind om veel nieuwe woorden te leren. Het blijft zo ook voor jezelf leuk om voor te lezen, in plaats van alleen maar korte simpele woorden of zinnen.
Boer Boris

2. Leeuw, waar ben je? - Ingela
Iets verstoppen en weer tevoorschijn halen, dat kunnen dreumesen eindeloos doen. Dit boek sluit daar perfect op aan. De vilten flapjes zijn stevig en het boek nodigt uit om veel samen te praten. Zo leert je kind om steeds langere zinnen te maken. Eerst alleen de dierengeluiden: je verstopt een dier en roept wraaaaaaw de leeuw! als je kind de leeuw tevoorschijn haalt. Ook de zin 'Waar ben je dan?' kun je steeds blijven herhalen. De voorzetsels komen in dit boek veel aan bod. Achter de boom, onder de rots, etc.
Leeuw, waar ben je?



3. Bobbi's wereld kijk- en zoekboek - Monic Maas

Zoekboeken zijn voor ouders / opa's en oma's vaak lastig, want er is niet veel om voor te lezen dus je moet zelf iets verzinnen. Wat hierbij helpt is om je kind te volgen. Je kind wijst iets aan en jij vertelt wat het kind ziet. Het lijkt zo simpel maar het is in de praktijk best lastig. Het leuke aan zoekboeken is wel dat het met je kind mee groeit. Naar mate je kind ouder wordt ziet het andere dingen, meer details. Ook staan er vaak grapjes in de tekeningen verwerkt, waardoor het voor jezelf ook leuk is!
Extra leuk aan zoekboeken is dat je het makkelijk in je eigen thuistaal / dialect kunt praten met je kind.
Bobbi's kijk- en zoekboek 



4. Op een grote paddenstoel - Mies van Hout
Mijn ouders en schoonouders zingen uit een onzichtbare onuitputtelijk bron kinderliedjes. Ik verbaas mij er steeds over dat ze over elk onderwerp wel een liedje kennen. Zingen is niet echt mijn hobby maar kinderen genieten er wel heel erg van. Dit boek biedt uitkomst. De tekst staat in het boek en de tekeningen laten precies zien waar het liedje over gaat. Heel herkenbaar voor je kind en ze wijzen al snel mee met wat je zingt. Er zit ook een CD bij voor het geval je echt geen idee hebt hoe de liedjes gaan (ook handig voor in de auto). Zingen helpt bij het ontwikkelen van de taal en het vergroten van de aandacht.
Op een grote paddenstoel


5. Ik ben Kikker! - Max Velthuijs
Oké, niet helemaal 'off the beaten track' maar wel anders dan de andere Kikker boeken. Deze zijn vaak moralistisch en je hebt een goede ToM (Theory of Mind / inlevingsvermogen) nodig om deze boeken goed te kunnen begrijpen. Vaak dus pas echt interessant voor kinderen vanaf drie-zes jaar.
Een erg leuk alternatief is dit boek. De handpop Kikker zit vast aan het boek en nodigt uit om samen te praten. Je hebt meteen een achtergrond, bijvoorbeeld het bos, de slaapkamer of de keuken. Je kunt net alsof eten en Kikker kan het kind ook steeds een hapje geven. Maar wildere spelletjes zijn met een handpop ook heel leuk. Het kind steeds kusjes geven loopt al snel uit tot een gezellige stoeipartij. Ik ben Kikker!

Nog een bonusboek, omdat deze zo leuk is maar helaas niet meer verkrijgbaar. Maar wie weet wel tweedehands of er komt een herdruk doordat het weer populair wordt door deze blog!

100 fantastische flapjes  Dieren
Dit boek groeit met je kind mee. Als dreumes wijst je kind vast alle bekende dieren aan: de poes, de hond, de koe, de olifant. Ook een dier onder je hand verstoppen en vragen: Waar is de poes? is een reuze leuk spelletje dat je dreumes eindeloos zelf kan uitvoeren.
Naar mate je kind ouder wordt kun je de moeilijkere dieren bekijken: de fret, de pauw, de pelikaan, het stokstaartje.
Ook delen van dieren komen aan bod evenals verblijfplaatsen (de kooi) dit helpt bij het vullen van de woordenschatnetwerken (woordclusters): Een everzwijn lijkt op een varken, heeft slagtanden en woont in het bos.
100 fantastische flapjes


zaterdag 2 juni 2018

Niks aan, een zoekboek!



Een veel gehoorde klacht: Wat moet ik toch met boeken zonder tekst?
Er zijn heel veel bekende tekstloze boeken: De Gele Ballon, Nederland, Sinterklaas van illustrator Charlotte Dematons en ook illustrator Thé Tjong-King heeft leuke tekstloze boeken geschreven: Waar is de taart? en Picknick met taart.

 Deze boeken hebben enkel illustraties en geen tekst. Veel ouders (maar ook geoefende voorlezers als leerkrachten en pedagogen) laten deze boeken in de kast staan. Kinderen daarentegen pakken de kijk- en zoekboeken wel heel vaak want er is veel in te ontdekken. Maar helaas, zonder aandacht van een volwassene haken jonge kinderen ook snel weer af.

Hoe kun je een zoekboek / kijkboek interessanter maken?

Een leuke manier om langer samen in deze boeken te kijken is één personage te kiezen en deze op elke bladzijde te volgen. Zo zie je een lolly-etende muis in het boek 'Picknick met taart' steeds dikker worden. Of je ziet dat zwarte piet een cadeau koopt voor de verjaardag van Sinterklaas. En heb je al opgemerkt dat er op elke bladzijde van het boek 'Nederland' een kinderliedje verstopt zit?


In zoekboeken zoals 'Waar is de blauwe auto?' of 'Mijn grote dieren kijk- en zoekboek' zit  niet echt een lopend verhaal. Je kunt uiteraard braaf de blauwe auto gaan zoeken, maar na vijf keer is je kind er dan wel op uitgekeken. Je kunt nog een keer bij opa en oma showen hoe snel je kind de blauwe auto kan vinden maar met de rest van de pagina wordt niks gedaan.
Een leuke manier is om 'ik zie, ik zie wat jij niet ziet' te doen. Bijvoorbeeld: 'Ik zie een varken op een tractor.' Kinderen blijven zo langer betrokken en willen vaak zelf ook een raadsel maken. Taal leer je immers door te praten.
Dit is ook een handige manier om kinderen van verschillende leeftijden te betrekken bij het boek. Aan een kleuter vraag je: 'Ik zie ik zie wat jij niet ziet en het is iets om benzine in te doen.'


Raadsels
Raadsels zijn een leuke manier om de woordenschat te stimuleren. Het kind oefent om een omschrijving te geven, dit helpt bij het maken van een woordenschat netwerk (woordcluster). Een tractor hoort bij een boerderij en het varken woont daar in de stal. Ook de voorzetsels kun je goed oefenen met raadsels: 'Zoek de vogel tussen de boom en het huis.'

Moedertaal / dialect
Tekstloze boeken zijn ook uitermate geschikt om in je moedertaal of dialect te vertellen. Je wordt niet afgeleid van de geschreven tekst, zo heb je een taalrijk aanbod voor het kind.


Seizoenen
Elk seizoen zijn eigen zoekboek:
Het is Herfst, wat een winter, leve de lente, zonnige zomer


Er is in 2017 een prachtig nieuw zoekboek uitgekomen: Twaalf maanden in het BOS
Een prachtig kijk- en zoekboek. Je ziet hoe de dieren in het bos leven het hele jaar door. De mierenkoningin die eitjes legt, de vissen die een winterslaap houden, mestkevers op zoek naar poep, en wie prikt zijn neus aan de stekelige egel?
Dit boek is ook zeer geschikt voor kinderen met een goede taalontwikkeling. Er komen ook dieren als een wezel, otter, bladluis en verschillende vogels in voor.

Seizoensgebonden maar echt een klassieker, De Sneeuwman. Er is ook een prachtige film van waarin niet gesproken wordt. 



Nog meer tekstloze toppers:
Werkelijk prachtige platen in het boek Eiland van Mark Janssen. Ik heb er zelfs speciaal voor de grote Lemniscaat kalender van 2019 gekocht.




Op reis                                               Monkie                               De Paraplu