Taalontwikkelingsstoornis

 In mijn werk als logopedist werk ik al jaren met kinderen in het Speciaal Onderwijs met een TOS.

Een TOS staat voor een taalontwikkelingsstoornis. Een kind heeft hierbij dan moeite met taal. Nieuwe woorden onthoudt minder makkelijk, de zinnen die hij maakt zijn vaak krom, vertellen van een verhaal lukt niet goed. Maar ook het begrijpen kan lastig zijn.

Net als dat bij dyslexie, ADHD, autisme kan het bij een TOS ook per kind heel verschillend zijn wat het wel en niet kan. 

Bij dyslexie kan het ene kind wel lezen maar is spelling heel lastig, bij ADHD kan een kind ook gerust uren rustig zitten spelen en een kind met autisme kan ook prima oogcontact maken en een gesprekje voeren. 

Ik heb hier wat tips verzameld in de loop der jaren. Voor verschillende leeftijden en verschillende problemen waar je tegenaan kunt lopen als ouder van een kind met een TOS.

Frustratie, zorgen om buitenspelen of hoe kies je nou een passend leesboek? Je leest het in deze blogs:

Woorden leren gaat niet alleen via gesproken taal. Ook door het gebruik van gebaren kun je veel taal uit lokken en toevoegen bij een kind. Blog over gebaren: Gebaren = taalontwikkeling.

Begrijpend Lezen = taalontwikkeling. 

Ik wil je graag inspireren hoe je om thuis jouw kind kunt helpen met het beter leren begrijpend luisteren en begrijpend lezen

Dit helpt je kind om de wereld om hem heen beter te begrijpen en er over te kunnen vertellen.

Door De brief voor de koning, Koning van Katoren of vele andere mooie boeken samen te lezen kun je er met je kind over praten. 

Hoe dit helpt bij het beter leren begrijpen van een tekst? Lees meer. 

Lees ook het blog over schooltaal-woorden: Herfst = taalontwikkeling.

Blog: Hoe kies je een boek? 

Tips voor het kiezen van een boek voor een kind met een TOS tussen de 7-10 jaar.

Blog: Een kind met een TOS wil ook buitenspelen! buitenspelen = taalontwikkeling

Blog: Puzzelen = taalontwikkeling
Puzzels bevatten veel woorden die je niet direct benoemt wanneer je met een kind speelt. Kinderen met een kleine woordenschat hebben erg veel moeite om vlot op woorden te komen. Door details en kenmerken te benoemen kan het kinderen helpen om woorden te leren omschrijven. Wanneer je de kenmerken van een woord noemt: rood, sirene, ladder dan kom je al snel op het woord: brandweerauto! Door samen te puzzelen en hierbij te praten, in je moedertaal, leert het kind ongemerkt veel nieuwe woorden. lees meer

Blog: Kleuren = taalontwikkeling

Qua taalontwikkeling lokt een tekening veel meer taal uit dan een kleurplaat. 'Wat heb je getekend?' is immers vaak de eerste vraag die je stelt aan een kind bij zijn tekening. Over een kleurplaat zeg je hoogstens: 'mooi binnen de lijntjes gekeurd.' lees meer

Woordenschat

Waar het hart van vol is, loopt de mond van over.

Kinderen praten, net als volwassene, het liefst over hun eigen interesses. Ze hebben lang niet altijd belangstelling voor de boekjes/spelletjes waar jij met alle goede bedoelingen mee aan komt. Het is voor kinderen fijn en veilig om te praten over onderwerpen waar zij al veel van weten. De woorden die hier bij horen kennen ze en ze kunnen deze op de juiste wijze gebruiken. Ze bereiden met veel plezier hun woordenschat over het door hen geliefde onderwerp uit.

(woordcluster van Lucienne Klinkenberg via woorden.wiki.kennisnet.nl)

Laden en niet meer lossen
Dit werkt twee kanten op. Woordenschat uitbreiden is namelijk altijd goed. Als de interesse van je kind ligt bij vrachtwagens, dan kun je de woordenschat prima uitbreiden met 'chauffeur', 'laden', 'lossen'. Deze woorden hebben ook betekenis in een andere context. Bijvoorbeeld bij het boodschappen doen. Door te benoemen dat je de boodschappen in de auto gaat 'laden' leert het kind welke diepere betekenis een woord heeft. Herhalen helpt hierbij.
Dit kan ook werken bij kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis. Zij houden vaak erg vast aan één bepaald onderwerp. Door aan te haken bij deze passie en er woorden aan toe te voegen kun je toch de taal uitbreiden.
Moet je dan altijd mee gaan in de passie van je kind? Helaas, de wereld is groter dan alleen alles weten over vrachtwagens. Maar je hebt zo wel ingang om de taal uit te breiden en aan te sluiten bij de interesse van het kind.

Netwerken
Mijn passie ligt (naast taal en spel) bij het naaien. Ik heb zelfs met plezier mijn geodriehoek uit de hoek gehaald waar ik hem na mijn eindexamen Wiskunde A in had gegooid.
Mijn peuter kijkt altijd met grote belangstelling toe als ik weer iets aan het knippen of naaien ben. Dit nodigt meteen uit om uit te leggen wat ik aan het doen ben: meten, de naald, het oog, de draad, passen. Het zijn geen ontzettend spannende woorden maar wel woorden die in je hersenen een netwerk vormen dat weer gekoppeld wordt aan al bestaande woorden. Het woord oog link je meteen aan je eigen oog. Door veel van deze verbindingen te maken (en te blijven herhalen in verschillende contexten) krijg je een steeds grotere woordenschat.

(patroon is een combinatie van een Ipadzitzak en een leeskussen).
Boek: Praten doe je zo, zegt Bo.



Blog: Leren fietsen = taalontwikkeling
Hoeveel woorden die je als volwassene dagelijks denkt als je door de wijk fietst, hoort een vier-/vijf-jarige voor het eerst? Lees meer









Speeltuin vs Kasteel
Blog: Kasteel = taalontwikkeling
Hoe wordt een dagje cultuur en historie toch ook aangenaam voor je kinderen? Blije kinderen = blije ouders?? Lees meer