zaterdag 21 juli 2018

Zelf praten = taalontwikkeling

Een van de leukste dingen aan het werken (en opvoeden) van kinderen vind ik om hun gedachtegang te horen.  Dit is soms best lastig om te ontlokken. Kinderen praten niet graag over hun gevoelens of wat hen bezig houdt. Dit komt omdat dit vaak te moeilijk is, het vraagt een goed taalvermogen om te kunnen reflecteren en te redeneren. De vraag: Wat denk jij? of Wat vind jij hiervan? zijn vaak moeilijke vragen. Oefening baart kunst!

Voorlezen
Tijdens het voorlezen van boeken valt mij op dat ouders en andere opvoeders (ook leerkrachten) veel  'overhoorvragen' stellen. Wat is dat? Wat deed Kikker? Deze vragen doen alleen een beroep het op korte termijn geheugen en vragen weinig taaldenkvermogen. Je hoeft alleen maar te herhalen wat er net gezegd is.

Taaldenkvragen = Interactief voorlezen
Het is veel leuker om vragen te stellen die het kind aan het denken zet:
Wat kun je vinden in de grond? 
Wat zal er gebeuren als ik een ei op de grond laat vallen?
Hoe kan Kikker nu uit de kuil komen?
Het is voor kinderen vaak even wennen om antwoord te moeten geven op een vraag tijdens het voorlezen. Overdrijf het dan ook niet, één of twee taaldenkvragen per bladzijde levert al een hogere betrokkenheid en kinderen praten meer. Taal leer je immers het beste door zelf te praten.

Betrokkenheid
Het allerleukst zijn vragen waar je zelf ook niet altijd het antwoord op weet. Kinderen gebruiken hun fantasie en hun taaldenkvermogen om zelf tot een antwoord te komen. Dit redeneren houdt kinderen betrokken bij je verhaal of de activiteit.
Koekjes bakken wordt een stuk taliger wanneer je als eerste de vraagt stelt: Wat hebben we nodig om koekjes te bakken? Laat het kind antwoord geven en pak de spullen die het nodig denkt te hebben. Al gaande weg komt het kind op eigen denkkracht er achter dat het geen koekenpan nodig heeft, maar wel een oven. Trots dat ze dan zijn! Uiteraard ook goed voor hun zelfvertrouwen.

Woordenschat = uitleggen
Wil je een nieuw woord leren aan je kind? Leg het dan op een duidelijke manier uit. Stel geen vragen als: Wat is een file? als het kind nog niet weet wat een file is. Door zelf na te denken kan het een verkeerde definitie geven en de betekenis hierdoor verkeerd opslaan.

Er zijn enkele kant-en-klare spelletjes en boeken met taaldenkvragen er in:
Knappe koppen bordspel












P-p-p-pa-pegaai is jarig 
 P-p-p-pa-pegaai is jarig












Kant en klare activiteiten met taaldenk vragen:












Lotte de dappere koe  / Gijs het sterke paard













Meer informatie of op zoek naar een cursus DGM (denkstimulerende gespreksmethodiek):
CED Groep, ook een aantal vrijgevestigde logopedisten geven een soortgelijke cursus aan pedagogen. Na te vragen bij de logopedist in je woonplaats.



dinsdag 10 juli 2018

Zomervakantie = taalontwikkeling


Spelletjesweek!
De laatste week voor de zomervakantie is het vaak spelletjesweek bij mijn logopedische behandelingen. De kinderen mogen zelf een spelletje kiezen uit de stapel die in de kast staat. De meeste spelletjes kennen ze ondertussen wel, omdat deze gedurende het schooljaar aan bod zijn gekomen.

Je kunt met veel spelletjes de taalontwikkeling stimuleren.
Deze spelletjes zijn bij de kinderen (5-9 jaar) momenteel favoriet:


Kwartet
Zinsbouw: vragen leren stellen
Woordenschat

Kroko Loko
Woordenschat – categoriseren
Zinsbouw:  de koala leeft op het land
                   de zeehond zwemt in de zee





Jenga
Zinsbouw: ik pak…
Taalgebruik: voorspellen


Rara wat ben ik? / Wie-wat-waar (bij de action)
Zinsbouw: vragen leren stellen
Woordenschat: kenmerken / categoriseren


Tik Tak Boem (junior)
Woordenschat –      snel benoemen
- Categoriseren
- Onthouden wat er al is gezegd


Playmobil / Lego / K'nex – samen spelen
Zinsbouw
Vertelvaardigheid
Woordenschat


Kakkerlakkensalade
Woordenschat
Spraak – verstaanbaarheid
Executieve functies: aandacht en inhibitie (het vermogen om eerst na te denken en dan pas te handelen).


Wie is het?
Zinsbouw – vragen leren stellen
Woordenschat: kenmerken / categoriseren



Kolonisten van Catan
Vragen leren stellen
Woordenschat
Puzzelen
Taalbegrip: raadsel oplossen
Taalgebruik: voorspellen


Vlotte Geesten
Taalbegrip
Executieve functies – inhibitie
(er hoeft niet per se bij gesproken te worden)



Voor in de auto / onderweg:
Hoe houd je de achterbank zoet als je uren in de auto zit? Wat kun je doen in het vliegtuig zonder dat je kinderen achter elkaar naar een scherm kijken?


Luisterbieb is een gratis App voor Apple en Android met heel veel luisterboeken. Alles is gratis als je kind een pasje heeft van de bibliotheek (deze is gratis te krijgen bij de bieb) .

Vakantiebieb is een gratis App voor Apple en Android. Veel boeken gratis te lezen van 1 juli – 31 aug 2018

Zoekboeken
Innerlijke taal

Vergeet uiteraard het aloude Ik zie ik zie wat jij niet ziet... / Ik ga op vakantie en ik neem mee... / vakantiebingo (wie ziet het eerst een gele auto / een molen / een gans etc). Dit zijn goede spelletjes voor het auditief geheugen, de woordenschat en het leren maken van langere zinnen.

 Vakantiebieb
Ook voorlezen is een uitstekende manier om de
uren onderweg sneller te laten verlopen.

Voorleesboeken
Woordenschat
Zinsbouw
Vertelvaardigheid





Fijne vakantie!