Luisteren = taalontwikkeling

Begrijpen wat je leest en begrijpen wat je hoort!

 Het kan soms lastig zijn om je kind thuis aan het lezen te krijgen. In de klas pakken de meeste kinderen met plezier een boek  (ook al zeggen ze thuis vaak dat lezen saai is :) ).

 Goed kunnen lezen en begrijpen wat er staat, is erg belangrijk op school en later voor in je werk. Lezen helpt je ook om je in te leven in anderen. Hoe zou het zijn om dieren te redden? Of om heel rijk en beroemd te zijn? Hoe zou een avontuur voelen? Of hoe zou het zijn om in een chocoladefabriek te wonen?

Door veel te lezen, leer je ook meer over de wereld. Dit helpt je om beter te begrijpen wat je op school leert. Hoe meer je weet, hoe makkelijker de lessen worden.

Lezen geeft je dus kennis en plezier tegelijk! Van lezen word je slim!

Okumak seni akıllı yapar!

القراءة تجعلك ذكيًا!

Четенето те прави умен!

خواندن شما را باهوش می کند!

Vind je kind het lastig om zich te kunnen afsluiten en een boek te lezen thuis. Of vind je kind het leuk om lezen en luisteren af te wisselen. Dan zijn luisterboeken altijd leuk om op te zetten. Gratis te

beluisteren als je lid bent van de bibliotheek: App Online Bibliotheek.

 Ook op Spotify staan veel luisterboeken:

·       Mees Kees

·      
De regels van Floor

·       Pippi Langkous

·       Juf Braaksel

·       Dolfje Weerwolfje

·       Maxi van Fluks

 

Er zijn ook veel leuke podcasts voor kinderen waarbij ze meer leren over de wereld om hen heen, gratis te beluisteren via Spotify.

Stokstaartjes: een podcast voor nieuwsgierige kinderen over wetenschap. Kinderen stellen een vraag en wetenschappers geven antwoord.

Jeugdjournaal podcast: Elke week worden vragen van kinderen beantwoord over een nieuwsonderwerp.

De zoete zusjes vakantiepodcast: twee meisjes en hun moeder lezen voor, vertellen raadsels en moppen.

Freek Vonk Expeditie oceaan: In deze podcast hoor en leer je alles over de oceaan.

Langlevelezen: Start je dag goed met een boekentip! Ook bij De Waanzinnige Podcast vertellen kinderen over hun lievelingsboek.

Het Klokhuis: Luister naar uitvinden en ontwikkelingen die de wereld veranderd hebben.

De gouden ijscoupe: Ga mee op avontuur door de geschiedenis.

Oorlezen: Er worden korte fragmenten van boeken voorgelezen. Hierna ren je naar de bibliotheek om de boeken op te halen en lekker zelf verder te lezen.

Missie Voelspriet: Spannende en grappige avonturen met Nederlandse insecten.

Sara’s Mysteries: Elke aflevering schakelt één kind de hulp in van Sara om een raadsel uit te zoeken.

Brul: De podcast uit de dierentuin, je krijgt een kijkje in de wereld van de dieren en de dierenverzorgers. Sterrin’s Dierenencyclopedie is ook een leuke podcast over dieren.

Heb je nog de mogelijkheid om CD's af te spelen? Dan zijn dit aanraders:

Luisterboek Super Juffie op kamp

Luisterboek De Gorgels

Luisterboek De Kleine Kapitein

Hoe kies je een boek = taalontwikkeling

Lezen leer je door te lezen... en in begrijpend lezen word je beter wanneer je meer leest en samen praat over boeken.

Goed kunnen lezen is een van de belangrijkste factoren voor schoolsucces. Lezen is belangrijk om kennis van de wereld op te doen, om meer begrip te krijgen voor de mensen en de wereld om je heen. Lezen maakt je slimmer!

Maar.... Het vinden van geschikte boeken kan best lastig zijn!

Hierbij wat tips voor thuis voor kinderen met een taalontwikkelingsstoornis tussen de 7-10 jaar:

Tip 1.
In de bibliotheek is een speciale afdeling: Het Makkelijk Lezen Plein. Dit zijn boeken met een wat groter lettertype, veel plaatjes, maar ook met een leuke tekst. Veel dyslexie boeken zijn ook te gebruiken voor kinderen met een Taalontwikkelingsstoornis/TOS.
Uitleg en waar je dit kunt te vinden:

Makkelijk Lezen Plein – De makkelijkste weg naar het leukste boek 

Tip 2.
In de klas vinden de kinderen Junior Informatie boeken heel erg leuk. Dit zijn boeken waarin veel informatie over een bepaald onderwerp staat. Deze kun je in de bibliotheek vinden door de AJ of J sticker op de zijkant van het boek.

Tip 3.
Neem je kind zelf mee naar de bibliotheek. Zo kan hij/ zij zelf meerdere boeken uitkiezen om thuis te lezen.
Je kind hoeft geen AVI boek -zoals M4 of E5- te kiezen, maar laat hem of haar zelf de keuze maken uit alle A-boeken.
(B en C boeken zijn nu nog te moeilijk om te begrijpen, als iets te moeilijk is dan stoppen kinderen vaak ook met lezen). Vraag de bibliotheekmedewerker om hulp als je de juiste afdeling niet kunt vinden. De bibliotheek is gratis voor iedereen tot 18 jaar.

Tip 4.
Leesplezier is erg belangrijk, als je iets leuk vindt dan doe je het ook veel vaker én word je er beter in.
Het kan helpen om samen met je kind te lezen. Bijvoorbeeld om de beurt een bladzijde. Zo komt je kind ook wat beter in het verhaal en kunt u meteen moeilijke woorden uitleggen (of opzoeken).

Tip 5.
Routine helpt ook, maak afspraken samen met je kind:
Bijvoorbeeld:
Vóór het gamen/schermtijd eerst 10-15 minuten lezen.
Of elke avond van 19:15 - 19:30 uur wordt er door iedereen thuis gelezen.
Of in bed nog even 10-15 min lezen voordat het licht uit moet.

Veel leesplezier thuis!

Buitenspelen = taalontwikkeling

Buitenspelen

Ik spreek in mijn werk als logopedist regelmatig ouders van kinderen vanaf een jaar of 6 met een taalontwikkelingsstoornis. Ik merk tijdens gesprekken met deze ouders regelmatig dat zij hun kind minder makkelijker buiten laten spelen.

Ik heb daarom wat tips op een rijtje gezet hoe je het buitenspelen van je kind met een TOS beter kunt laten verlopen zodat dit ook voor hen een succeservaring wordt.

Het is namelijk niet altijd even makkelijk om je kind met een TOS los te laten buiten zonder direct toezicht. 

 Goede afspraken maken is heel belangrijk (wie-wat-waar-wanneer)

o    Met wie gaat je kind spelen? Is er een vriendje in de buurt die eerst opgehaald kan halen en dan samen naar buiten? Wie wonen er in de buurt? Nieuwe vrienden leren maken.

o    Wat gaat je kind spelen? Neemt je kind iets mee (voetbal, fiets, step), dan neemt hij/zij dit ook weer mee terug.

o    Waar gaat hij spelen? Afspreken dat je kind echt alleen naar dit pleintje gaat en als hij/zij ergens anders heen wil dan komt hij dat eerst vragen. Teken eventueel een plattegrond waar hij wel/niet mag komen. Ga samen naar buiten en wijs aan wat je bedoelt.

o    Wanneer / hoe laat gaat hij spelen? Spreek een tijd af en controleren of je kind dit ook begrijpt. 16 uur thuis is makkelijker dan 16:40 uur thuis.  (digitale klok / analoge klok op horloge?).

 

Wat kun je als ouder doen:

o    Beschikbaarheid: Zorg dat je beschikbaar bent als je kind buiten speelt. Als er iets gebeurt, dan kan je kind naar huis komen en dan kun je eventueel helpen. Ga dus geen boodschappen doen of zelf het huis uit zonder dat je kind dit weet. 

o    Contact: Je kunt ook elk half uur of uur even om de hoek van de straat kijken of het nog goed gaat. Zeker in het begin. Of er even kort heen gaan en een appel/iets lekkers te brengen. Zo heb je even contact met je kind zonder dat het meteen controlerend overkomt. 

o    Grenzen: Luister naar wat je kind zelf graag wil, kinderen kennen hun eigen grenzen vaak goed. Soms hebben ze een zetje nodig, en soms duidelijke kaders: wat mag wel en wat mag niet. 

o    Netwerk: Als je kind met TOS buiten de eigen woonplaats op school zit, kent hij/zij wellicht minder kinderen uit de buurt. Door deelname aan een sportclub, buurthuisactiviteit, bibliotheekactiviteit, etc. leert je kind meer kinderen uit de buurt kennen waarmee hij/zij ook buiten kan spelen. Zo ontstaat er ook een vangnet. Bekende kinderen waar je kind mee kan spelen en op terug kan vallen als er iets gebeurt.

o    De buurt: Is er contact met andere ouders in de buurt? Zo kun je elkaar een berichtje sturen als er een kind komt spelen of als jouw kind ergens binnen is. Dit is als Nederlandse ouder in ieder geval heel gebruikelijk. Ik merk dit vanuit mijn eigen ervaring, maar ik weet niet of dit overal zo is, dat het bij ouders uit een andere cultuur vaak minder gebruikelijk is.

o    Gevoelens: Opvoeden is ook loslaten, er gaan dingen mis. Hij zal vallen, huilen, bang worden, geplaagd worden etc., jij als ouder kunt helpen om je kind hiermee om te leren gaan en hem weer met voldoende zelfvertrouwen naar buiten te laten gaan.

 

Woordenschat is vaak een groot probleem bij kinderen met een TOS.

Je kunt je kind helpen door uit te leggen wat er buiten kan gebeuren en wat kan hij/zij dan doen. Door te tekenen bij de uitleg begrijpt hij het nog beter om dit uit te leggen. 

Je kunt met hem te oefenen wat hij kan zeggen ‘Als:….

o    Als er ‘grote kinderen’ komen die rare dingen roepen, dan… (zeg je niks terug-negeren/ ga je naar een groot mens in de omgeving / ga je naar huis/ …)

o    Als er iemand zegt dat ik mee moet naar een plek waar ik niet mag komen, dan… (ga je dit eerst thuis vragen / vraag je of je even mag bellen of appen naar huis / …)

o    Als ik langer wilt blijven dan de afgesproken tijd, dan… (vraag je dat eerst thuis / bel of app je naar huis / …)

o    Als ik val en mij pijn heb gedaan, dan…. (iemand naar jouw huis laten gaan en om hulp vragen / naar huis bellen of appen / aanbellen bij een huis in de buurt - eventueel afspreken waar hij kan aanbellen / …)

o    Als het ineens begint te regenen maar het is nog niet de afgesproken tijd, dan (schuilen / naar huis gaan / …)

Interessante boeken met meer informatie: 

Spelenderwijs verbinden en hechten

How2talk2kids

Voorlezen 4 tot 8 jaar

Voorlezen...

Dde ene keer heb ik er veel zin in, maar de kinderen niet. De andere keer hebben de kinderen er veel zin in, maar ik niet... 

Als we eenmaal lekker in het verhaal zitten is het juist weer moeilijk om te stoppen! Isabelle vroeg laatst of ik wat langzamer wilde voorlezen want ze vond het jammer als het boek straks al uit was. 

Er wordt mij vaak gevraagd wat nu leuke boeken zijn om voor te lezen. 

Sowieso zijn prentenboeken leuk om herhaaldelijk voor te lezen, maar nu de kinderen ouder worden is het ook leuk om een 'echt' boek voor te lezen. Zeker als deze nog te moeilijk is om het zelf te lezen.

Kinderen die leren lezen willen het liefst alles zelf lezen wat los en vast zit. Door ook te blijven voorlezen kom je ook moeilijkere woorden en complexere zinsstructuren tegen die niet in AVI-boeken staan.

Zoals in dit voorbeeld:

Avi-boek: Las loopt naar de mus.

Voorleesboek: Johannes de parkiet zet zijn kooitje open en stapt uit de volière.

Beide boeken gaan over vogels, maar door een boek voor te lezen en samen de plaatjes te bekijken en over het verhaal te praten stimuleer je de taalontwikkeling. Je kind krijgt meer kennis en kan hierdoor de tekst ook beter begrijpen.

Zie ook het blog over begrijpend lezen

Deze boeken heb ik de afgelopen jaren voorlezen aan mijn kinderen.

Pluk en Pluis en de weg naar terug.door Mathilde Stein

Wat hebben wij gelachen met z'n allen tijdens het voorlezen van dit boek! De zinnen in het boek zijn kort, maar de inhoud is zo grappig. Je leest dit boek vanuit het perspectief van een cavia! 

Dit boek zette onze zoon van 6 jaar voor het eerst aan om zelf te willen gaan lezen. Als ik klaar was met voorlezen wilde hij zelf nog even doorlezen. 

 

Bob Popcorn- Maranke Rinck

Onze nieuwe favoriet! Wat hebben we in een deuk gelegen om dit boek. Ik heb er in Aflevering 80 van de Grote Vriendelijke Podcast ook een pleidooi voor gehouden. Dit boek is onderdeel van Tijgerlezen van Uitgeverij Querido. Tijgerlezenboeken leggen de nadruk op humor en spanning. Ze bieden variatie in moeilijkheidsgraad en zijn geschikt om voor te lezen en zelf te lezen. Dit helpt kinderen erg goed om in het verhaal te komen, het te begrijpen en hierdoor zelf het verhaal ook beter kunnen lezen. 

Hierbij zijn er ook weer meerdere delen. Ze worden steeds grappiger en uitgebreider. Nog meer levende maïskorrels.

Deel 2 Bob Popcorn - De popcorn spion

Deel 3 Bob Popcorn in Naar Amerika

Deel 4 Bob Popcorn Meesterkok Met lekkere popcorn recepten!

En.... augustus 2023 is er een Bob Popcorn prentenboek verschenen!!!

De Grompus mag in deze lijst echt niet ontbreken. Ik heb dit boek in de kerstvakantie voorlezen. Iedereen wilde er steeds bij aanwezig zijn. De Grompus heeft een Gruwelijk Gluiperig Plan om kerstmis te stoppen. Heerlijk om met hem mee te leven en als voorlezer om lekker mopperig te lezen.

De Neehoorn

Meestal houd ik niet zo van vertaalde boeken. Ik vind de zinnen dan vaak niet zo taalrijk zoals je het in het Nederlands zou zeggen. Maar de Neehoorn is echt zo verschrikkelijk grappig én herkenbaar. We hebben regelmatig met z'n allen in een deuk gelegen om de 'Kus-m'n-kont-hond' en de 'Wat-beer', wat?

Tim de kleine boswachter-Jan Paul Schutten & Tim Hogenbosch

Dit boek bestaat uit meerdere korte hoofdstukken. Tim beleeft elk hoofdstuk weer iets nieuws in het bos. De verhalen zijn erg herkenbaar geschreven voor kinderen. Lekker in de plassen stampen, een hut bouwen in het bos, boodschappen doen in het bos.

En sinds 2022 is er een deel 2. 'Tim de kleine boswachter De baas in het bos'. Het helpt vaak om kinderen series te laten lezen als ze lezen nog niet zo leuk vinden. Bij het volgende deel ken je de hoofdpersonen en de setting al. Zo kom je sneller in het verhaal.

Verhalen van de boze heks Hanna Kraan

Spannende verhalen van dieren die de gezellig in een bos wonen maar steeds te maken krijgen met een Boze Heks. De dieren bedenken steeds grappige manieren om de heks om de tuin te leiden.

Verboden te vliegen Martine Letterie

Onze jongste van 4 jaar was afgehaakt bij dit boek, er zijn behoorlijk lange zinnen en wat meer lastige woorden. De oudste van 6 vond het onderwerp oorlog wel erg interessant maar ook spannend. Ze kon zich goed inleven in de hoofdpersoon Fietje. 

Superjuffie Janneke Schotveld

De klas van juf Josje lijkt een klas als alle anderen, maar Juf Josje kan dieren horen die in nood zijn. Ze verandert dan in Superjuffie. Een aantal kinderen uit de klas helpt haar bij het oplossen van allerlei problemen. 

 De Gorgels- Jochem Myer

Ik heb al eerder over dit boek geschreven. Het leuke is dat dit boek met je kind mee groeit. Een jonger kind begrijpt de grote lijn van het verhaal, maar een ouder kind begrijpt ook meer de grapjes van het verhaal. Dit boek is spannend, grappig en heel talrijk. Ook een aanrader om eerst lekker zelf te lezen voordat je het gaat voorlezen. Ook hierbij geldt dat het voor kinderen vaak fijn is om een serie te lezen. Van de Gorgels is ook een deel 2 De Gorgels en het geheim van de gletsjer en deel 3 De Gorgels en de laatste kans. 

Deel 3 is overigens best een uitdaging als voorlezer. Lees maar eens aan het eind van de dag voor over de porreporreguggelgorgels... 

Sjakie en de chocoladefabriek Roald Dahl

Erg leuk voor kinderen die van snoepen houden! Het verhaal is erg overzichtelijk doordat er niet al te veel verschillende personages in voor komen. Net als veel andere boeken is dit boek ook verfilmd. Dit maakt dat de chocoladefabriek nog meer tot de verbeelding gaat spreken en de kinderen in het boek echt een duidelijk gezicht krijgen.

Zepie - Janneke Schotveld

Wij houden van grappige verhalen. Zepie is een fantasieverhaal dat je steeds meeneemt in een andere wereld. Het gaat ook heel erg over gevoelens. Hoe voel je je? Je kunt soms zelfs overspoeld worden door emoties, hoe ga je hier mee om?

Blitz! Rian Visser 

In 2022 werd ik logopedist verbonden aan grope 3: De Blitz-klas. Uiteraard beginnen we het schooljaar dan met het lezen van het boek over Blitz. We lezen het eerste hoofdstuk een paar keer en leren Blitz steeds beter kennen. Hoe ziet hij er uit? Ken jij nog iets met een spriet op zijn hoofd? 

Er groeit steeds eten aan zijn boom, kan dat in het echt ook? Welk eten kan er aan een boom groeien?

Virgilius van Tuil - Paul Biegel

Paul Biegel heeft al vele boeken op zijn naam staan waaronder de klassieker De kleine kapitein

Virgilius van Tuil is een van de nieuwere boeken van Paul Biegel. Virgilius is een grappig mannetje dat allerlei avonturen beleefd. 

Nog een ander Biegel favoriet is Het Sleutelkruid. Korte hoofdstukken van allerlei dieren die de koning een verhaal vertellen. Maar het is wel een doorlopend verhaal. De illustraties van Linde Faas zijn echt zo ontzettend mooi!

 De ander & de een - Mark Haayema

Een boek met prachtige illustraties. Er zijn verschillende hoofdstukken waarin steeds twee dieren centraal staan. Er is vaak een probleem, zoals jaloezie. De groene kever is bijvoorbeeld jaloers op een lieveheersbeestje. Het lieveheersbeestje stelt voor dat hij wat meer op gaat vallen door op een gele bloem te klimmen. De groene kever klimt op een gele bloem en valt heel erg op, zo erg dat hij wordt opgegeten door een koolmeesje! Tja.... opvallen is ook niet alles. 

Bibi Dumon Tak

Deze schrijfster heeft verschillende fantastische boeken geschreven . Korte verhalen over dieren, maar met zeer interessante weetjes. Wist je dat de wespen het papier hebben uitgevonden. En dat de rupsen van een dagpauwoog net op schroefjes lijken. En dat er ook een nachtpauwoog is...

Bibi's Doodgewone Beestenboek - Winterdieren - Bibi’s bijzondere beestenboek

Leuke prentenboeken met een wat langer verhaal:

 De boom met het oor Annet Schaap 

Wat moet je doen als niemand naar je wil/kan luisteren...

Johannes de parkiet /  Gerda Goudvink - Mark Haayema

Prachtig geïllustreerde boeken waardoor het verhaal nog meer gaat leven. 

Deze boekenlijst zal steeds maar groeien hoop ik. Zodra we weer een boek gelezen hebben zal ik een korte review schrijven en als ik nieuwe boeken tegenkom zal ik deze uiteraard toevoegen!

Mocht je nog leuke toevoegingen hebben laat ze gerust achter in de reacties.

Begrijpend lezen = taalontwikkeling

Begrijpend Lezen... een van de vakken waar kinderen met een TOS / een taalachterstand erg veel moeite mee hebben. Begrijpend Lezen wordt op school vaak gegeven als een los vak. Begrijpend Lezen is een vaardigheid die je juist leert door het de hele dag door te oefenen. Door goed te lezen en te begrijpen wat je leest leert je kind veel nieuwe woorden en leert hij ook beter vertellen.

Ik wil je graag inspireren hoe je om thuis jouw kind kunt helpen met het beter leren begrijpend luisteren en begrijpend lezen. Dit helpt je kind om de wereld om hem heen beter te begrijpen en er over te kunnen vertellen.

Leeftijd 4 - 6 jaar:
Begrijpend Luisteren is het luisteren naar een verhaal en het verhaal leren begrijpen.
Dit kun je doen door: wie-wat-waar vragen te stellen
Over wie gaat het verhaal?
Wat gebeurt er?
Waar zijn ze?

Ook het navertellen of naspelen van het verhaal kan heel leuk zijn! Zeker als het boek al meerdere keren is voorgelezen kunnen de kinderen dit vaak heel goed.
Wat gebeurt er in het begin van het verhaal?
Wat gebeurt er aan het eind van het verhaal?
Heb je dit ook wel eens meegemaakt? Hoe liep dat af?

Leeftijd 7 - 9 jaar: 
Bij het lezen van teksten is het begrijpen van de tekst, het leren van nieuwe woorden en vergroten van kennis van de wereld erg belangrijk.
Dit kun je in de vakantie doen door samen een folder of website van het zwembad / de camping / het dorpje waar je heen gaat te lezen.
Wat is er te zien?
Wat vindt hij/zij het leukst om te gaan doen?
Wat lijkt je niet zo leuk?
Uw kind kan ook aan iemand anders vertellen wat er in de folder van de camping / dorpje staat.

Als je terug bent van vakantie / het zwembad / het pretpark kunt u de folder er ook weer bij pakken. Wat stond er ook al weer in? Hebben we dat ook allemaal gezien en gedaan?

Leeftijd 9 - 13 jaar

Begrijpend lezen met kinderen in de bovenbouw gaat onder andere om het leren van nieuwe woorden en het vergroten van de kennis van de wereld.
Zo kun je samen de website van het zwembad lezen: Wat zijn nu de regels als je wilt zwemmen?

Ook samen een recept lezen en daarna iets lekkers koken en bakken helpt bij het vergroten van de woordenschat: 'Giet eerst de volle melk in de kom en daarna de lauwe boter.' Wat moet je eerst doen? Hoe voelt lauwe melk?

Er zijn de laatste tijd veel Nederlandse boeken verfilmd. Samen een film kijken en er over praten helpt bij het beter leren begrijpen van het verhaal. Je kunt eventueel eerst het boek (samen) lezen:

• Brief voor de koning
• Koning van Katoren
• Oorlogswinter
• Matilda
• De GVR
• Kruistocht in Spijkerbroek
• 

  

  

  

  

Het kind leert mee te leven met de hoofdpersoon:
Brief voor de koning: Hoe voelt Tiuri zich in het woud? Wanneer is hij boos? Wanneer is hij
verdrietig?
Matilda: Wat gebeurt er als Matilda boos wordt?
Het kind leert vertellen wat werkelijkheid is en fantasie:
Kruistocht in spijkerbroek: Kun je net als Dolf door de tijd reizen?
Kun je het verhaal navertellen?
Welk stuk vond je heel grappig / spannend?

DVD's waar ook een boek van is: