zondag 30 december 2018

Kleuren = taalontwikkeling

Werkjes mee naar huis
Het einde van het schooljaar werd ingeluid met een volle tas met 'werkjes'. Dochter zit nog maar net in groep 1 dus ik was wel benieuwd welke werkjes er in konden zitten.
Het bleken eindeloos veel (vaak dezelfde) kleurplaten en één tekening.

En zoek de verschillen...

Kinderen zijn uiteraard totaal verschillend van elkaar. Waar de één alleen maar een streep op een wit blaadje tekent, is de ander uren bezig met het creëren van vele details. Dit zelfde geldt voor inkleuren. Voor de één een feest voor de ander een straf.

Taalontwikkeling
Qua taalontwikkeling lokt een tekening veel meer taal uit dan een kleurplaat. 'Wat heb je getekend?' is immers vaak de eerste vraag die je stelt aan een kind bij zijn tekening. Over een kleurplaat zeg je hoogstens: 'mooi binnen de lijntjes gekeurd.'

Wat heb je getekend?
De vraag 'Wat heb je getekend?' is therapeutisch gezien niet zo relevant. Het gaat dan vaak juist om het proces van het kind, hij tekent wat hem op dat moment bezig houdt. Wát het dan precies is, weet het kind vaak zelf niet (meer), hij bedenkt dan vaak ter plekke iets zodat het toch iets voor stelt en de volwassene tevreden is. Een aantal vierkanten op elkaar met wat stippen erin... een robot!
Het spel van kleuren en lijnen op een wit vel is een creatief proces dat tevens vaak ook een verwerkingsproces is. Dit klinkt heftiger dan het is. Het dagelijks leven is voor veel kinderen vaak al bijzonder genoeg en geeft dan veel indrukken om te verwerken.

Samen praten
Je zou wel kunnen vragen over een tekening: 'Wil je mij er iets over vertellen?'. Door samen te praten over de tekening opent zich vaak ook mogelijkheden om een kijkje te nemen in de binnenwereld van je kind.
Uiteraard is er ook een dikke kans dat het kind 'nee' zegt, dat respecteren zal moeilijk zijn. (Ik bijt dikwijls mijn tong af óf ik hoor mijzelf toch weer vragen wát mijn kind heeft getekend.) Iets zeggen over het kleurgebruik levert vaak ook al een gesprekje opdat dat dieper gaat dan: 'Is dat een bloem?'
Kinderen hebben vaak periodes waarin ze regelmatig hetzelfde doen. Alles alleen maar zwart of juist eindeloos veel hartjes en bloemetjes. Door hier samen over te praten krijgt de inhoud van de tekening meer betekenis. De tekening is overigens niet per definitie 'mooi'. Een kind kan ook iets engs, spannends, gruwelijks hebben getekend.

Materiaal
Het materiaal wisselen is soms ook verrassend. Pak maar eens (echt een keer doen!) wasco krijtjes en kleur een heel vel in, lucht heerlijk op! Stiften of potloden geven vaak ook een ander gevoel. De dikke potloden (vaak gebruikt door peuters), liggen fijn in de hand en geven snel kleur af. Dit is voor dreumesen vaak motiverend om te blijven kleuren, maar zeker ook voor oudere kinderen blijven de potloden leuk. Als je er met water over heen gaat wordt het vloeibaar als verf. Ook kun je het op het raam gebruiken om daar iets leuks/moois/interessants/spannends op te tekenen en het is makkelijk weer verwijderen.
 Stabilo

Taalbegrip
Alle kleurplaten het huis of de klas uit dan maar? Nou ik zou een voorstander zijn, maar ik zie ook dat iets inkleuren ook zo z'n voordelen heeft. De concentratie die het vergt om je op één taak te kunnen richten oefen je met het inkleuren van een kleurplaat. Als je een drukkere kleurplaat kiest kun je er ook een taalbegripspelletje van maken:
Kleur alle sterren geel, behalve één.
Kleur de kerstbomen zonder piek.
Voordat je de muts van de kerstman kleurt, kleur je de grootste kerstbal blauw.
Nadat je de neus van het rendier rood hebt gekleurd, kleur je alle geweien bruin.

Er zijn ook leuke kleurboeken waar al opdrachten in zitten. Om zelf te lezen, maar ook leuk om samen te maken en te kletsen over de plaat. (Heb geen genderneutrale versie gevonden, ik houd mij warm aanbevolen als die er komt).
 kleurboek meisjes
Voorbeeld van een opdracht in het kleurboek: De ridders met hartjes op hun tuniek, die mag je rood kleuren. Of: Vind alle tractors waar geen chauffeur in zit. Kleur die tractors blauw. Het is meteen een leuke mogelijkheid om de woordenschat van je kind uit te bereiden.
 kleurboek jongens